Een ongewoon treintransport

Hugo Schaaf

In 1942 en 1943 woonden wij op Bosstraat 35 dat deel uitmaakte van een blokje van drie aan elkaar gebouwde woningen, min of meer in de vorm van een letter L.
Op een zo klein mogelijk oppervlak gaven Bosstraat 33, 35 en 37 zodoende maximum huurprofijt, in ieder geval in theorie! De huizen stonden waar nu het Hertenlaantje is, dicht bij de spoordijk en op het toen nog open gebied tegenover Bosstraat 12 en 14. Tot in de jaren 50 stond daar een bord met het opschrift "Bouwgrond te koop" en volgens een oom had hij rijk kunnen worden als hij omstreeks 1930 grond in Soest had gekocht, die toen niet meer dan 3 cent per 1 m 2 kostte.
De huizen werden bereikt via een pad dat begon waar de eerste huizen links op de Bosstraat toen eindigden. Voor Bosstraat 37 splitste het pad zich: 1 tak ging linksaf naar nummer 33 en 35, de ander naar nummer 37 en dan naar rechts waar beide samenkwamen. Langs een roggeveld volgde het pad nu de spoordijk om bij de overweg te eindigen, net als Laantje de Bree, van vanaf het huisje van de oude de Bree aan de Bosstraat tegenover de jeugdherberg begon.
Op nr. 33 woonde mw. Hazeleger met zoontje; haar man werkte elders in het land en op nr. 37 mw. v.d. Berg met zoon en twee dochters. Nummer 35 bevatte niet meer dan een huiskamer met optrekje, een gang die tevens als keuken diende en een zolder, terwijl de WC in het schuurtje naast het huis was. Zomers was het er wel uit te houden en voor een vacantieganger uit de stad zelfs romantisch met het treintje op de verhoogde dijk en de akkertjes met rijpend graan of ander gewas. In de winter, zonder beschutting van bomen of andere huizen werd men zich maar al te goed bewust van de geïsoleerde positie en de niet al te degelijke bouw.

Niet Boschstraat maar Bosstraat genoemd naar ds J.J. Bos ((predikant te Soest 1847-1892)

Op een heldere zomeravond, net voor het begin van de schemering, hoorden we het geluid van zwaar zwoegende locomotieven. Locomotieven? Dat moest dan wat anders zijn dan ons eenvoudig treintje. Het geluid kwam naderbij, twee locomotieven kwamen in zicht. Ze werden gevolgd door een platte wagen met vierling-flak (licht luchtdoelafweergeschut) plus bedieningsmanschappen, een wagen met personenauto's en een restauratiewagen, waar achter de ramen Duitse officieren aan het diner zaten.
Alsof dat nog niet genoeg was, volgde weer een wagen met auto's en nog één met flak; het moet wel een belangrijk gezelschap geweest zijn om in zo'n stijl vervoerd te worden! De trein moet bijna zeker in Baarn van start zijn gegaan, want als hij uit Hilversum of Amsterdam vertrokken was, had men direct naar Utrecht kunnen stomen. Wel is het mogelijk dat op die trajecten iets gebeurd was, zodat de lijn niet te berijden was.

Interessanter dan van-waaruit is de vraag: waar-naar-toe, want men zal niet al die moeite hebben gedaan om een handvol officieren naar Utrecht te brengen.
Het vertrek tegen het invallen van de nacht duidt op een lange reis, mogelijk onderbroken door een paar uur slapen, want een slaapwagen herinner ik me niet. Een lange reis houdt in een reis over de grenzen, terwijl de aanwezigheid van afweergeschut er op wijst dat de trein na een nacht rijden, in gebieden kwam waar een luchtaanval tot de mogelijkheden behoorde. In 1943 bestond die kans eigenlijk alleen in de westelijke gebieden van bezet Europa en kan het reisdoel Frankrijk of zelfs Italië geweest zijn.
Zonder meer te weten over Soest, zou men denken dat dit wel de enige keer geweest zal zijn dat op ons bescheiden lijntje internationaal vervoer plaatsvond, maar de spoorweg bezit een station dat kan bogen op een ongewoon bezit: een Koninklijke Wachtkamer!
De NS zal zeker gegevens hebben over de treinen die vanuit station Soestdijk met koninklijke passagiers aan boord een reis begonnen die over de grenzen ging. Die reizen zullen vooral plaatsgevonden hebben ten gerieve van Koningin Emma, die voor haar huwelijk een Duitse prinses was.
Misschien is er onder de leden of lezers een spoor-expert die hier wat naders over weet?