VERWANTEN VAN MARGARETHA. VERHORST

Gerard Staalenhoef

Allereerst wil ik even terugkomen op de vorige publicatie . [1]

Mevrouw L. van Hoorn-Koster is door een bevriende relatie hierop attent gemaakt, waarna een hartelijk telefoongesprek is gevolg op 4 april j.l. Hierin hebben wij elkaar, zo veel mogelijk, steun toegezegd bij onze onderzoekingen. De , helaas verkeerde, conclusie dat Margaretha Verhorst de moeder is van Simonide werd getrokken doordat in een acte wordt gesproken over "Margaretha Verhorst, weduwe van Willem Willemse van Groteloo en zijn (dus niet hun!) dochter Simonide". [2]
Een voorbeeld hoe zelfs een zeer deskundig onderzoekster te snel een gevolgtrekking kan maken en daarom een waarschuwing voor minder gevorderden.

De familie Van de Glindt
Uit het Repertorium op de lenen van de Sint Paulus-abdij is bekend dat leden van deze familie beleend zijn geweest met goederen van deze abdij te Soest. Op 11 januari 1556 worden Ceelken Hendrick Meeuwsdochter en Bartholomeus van de Glindt, ieder in een aparte leenbrief, beleend met de helft van de volgende percelen:
- vijftien schepel roggelands;
- de hofstede "daar Wouter Willems op plag te wonen";
- de helft van vier Dammaat lands, geheten Morssenmaath en
- de helft van een kamp lands, houdende veertien schaarweijen. [3]

Ik vermoedde dat Ceelken en Bartholomeus zuster en broer zijn en dat hun vader Henrick Meusz heet. Daarop werd "Van Bemmel" geraadpleegd en daarin werden een aantal mogelijke verwanten gevonden die allen functies hebben vervuld in de Amersfoortse stadsregering. [4] 

Al dat werk heb ik voor niets gedaan hetgeen bleek toen ik kort geleden in een verloren uurtje een aantal oude jaargangen "Flehite" doorbladerde en een artikel uit 1972 onder ogen kreeg. [5] 
De daarin vermelde gegevens leverden omtrent deze familie het volgende overzicht op. Hendrick Meeus, geb. ca. 1500?; schepen, raad, vijve en weesmeester van Amersfoort 1538-1552; overl. vóór 1602, [6] tr. ca. 1530? Maria Gijsberts, die in 1602, als weduwe, voor 300 gulden intekent in het aandeelhoudersregister van de Kamer Amsterdam van de V.O.C. Uit dit huwelijk; (volgorde niet bekend)
a) Bartholomeus Hendriks van de Glindt, wordt door de St. Paulus-abdij beleend rnet goederen te Soest 1556; burgemeester, schepen, raad en weesmeester 1569-1583; rentmeester van Heiningen onder Fijnaart 1595; zijn zoon Hendrik is later burgemeester van Willemstad.
b) Lumen Hendricksz van der Glindt, raad, schepen en weesmeester 1589-1613; wordt gekommitteerd tot keurmeester over de goud- en zilversmeden; ovl. (kort?) vóór 19 mei 1615; bleef vermoedelijk ongehuwd; tekent in voor 300 gulden.
c) Gerrit Hendricksz van de Glindt, raad en weesmeester 1592-1600, doch nooit in hetzelfde jaar als zijn broer Lumen. In 1579 is een Gerrit Hendrikse raad doch in hetzelfde jaar is Bartholomeus van de Glindt burgemeester. Aangezien het niet gebruikelijk was dat naaste familieleden gelijktijdig in de stadsregering zitting hadden neem ik aan dat dit een andere Gerrit betreft. Daar hij na 1600 niet meer zitting heeft in de regering en in 1602 niet intekent in het aandeelhoudersregister wordt vermoed dat hij omstreeks die periode is overleden.
d) Dirckgen Hendricksz van de Glindt; is op 19 mei 1615 voldoende gekwalificeerd om op te treden als mede-erfgenaam van wijlen haar broer Lumen ; regentes van het Burgerweeshuis 1604, tr. Amersfoort 25 oktober 1586. Hendrick Diercks Schut, afkomstig uit Utrecht, raad van Amersfoort 1588; tekent in voor 1000 gulden.
e) Celiken Hendriks; wordt door de St. Paulus-abdij beleend met goederen te Soest 1556; tekent, als weduwe, in voor 450 gulden; ovl. vóór 19 mei 1615; tr. Wouter Buijs (Sr.), raad 1566; overl. vóór 1602 [7]
Hun zoon Wouter Buijs (Jr.); raad 1596-1621; wordt op 19 mei 1615 genoemd als enige erfgenaam van zijn ouders.

Hiermede lijkt overtuigend bewezen dat het vermoeden inzake de verwantschap tussen Bartholomeus en Ceelken juist is. Blijft nog de vraag waarom de andere kinderen van Henrick Meeus niet met goederen te Soest zijn beleend.
Op 22 maart 1596 dragen Bartholomeus en Ceelken ieder hun deel op aan de St. Paulus-abdij waarna zijn deel gaat naar Willem Willemse en haar deel naar Aaltgen Willen Willemsdochter. [3]
Nader archiefonderzoek kan wellicht aantonen of er sprake is van familie-verwantschap tussen de oude en de nieuwe "leenmannen" danwei van verkoop.

De familie van Grooteloo
Deze familie ontleent haar naam (soms met twee, drie of vier "oo's") waarschijnlijk aan de gelijknamige boerderij te Soest.
De heer Heupers schreef hierover: [8]
"De boerderij ligt aan de oostkant van de Eng met de achterzijde en de bedrijfsruimten naar de maten: de wei- en hooilanden.
De, thans nog bestaande, boerderij aan de Kerkstraat te Soest werd bewoond door de bekende boer-wethouder-raadslid Peter van den Breemer. Bijna niemand kent de oude boerderij onder die naam".
Aaltje Willem Willemsdr., die in 1596 werd beleend met (delen van) vier percelen, heeft slechts zeer korte tijd van deze St. Paulus-lenen plezier kunnen hebben want reeds op 10 oktober 1597 wordt, na haar dood, haar broer Willem Willemse ook met haar deel beleend. [3] 
Na de dood van Willem Willemse, haar vader, wordt op 18 September 1641 met diens goederen beleend Simonida van Grotelo.
Het repertorium vermeldt niet duidelijk of zij met beide helften (van haar tante en van haar vader) is beleend maar ik neem aan van wel.

Hoewel de "familienaam" van Grotelo in de leenregisters voor het eerst in 1641 bij Simonida werd genoemd komt deze wel eerder voor. Een Willem van Grotelo wordt in 1595 genoemd als regent van de Armen van Poth te Amersfoort. [9] 
Aannemende dat dit dezelfde is als degene die in 1596 wordt beleend mag worden geconcludeerd dat de Paulus-lenen niet de Grotelo betreffen. Voorts wordt bij het schepen-huwelijk van 21-1/1-2-1619 genoemd Willem Willemse van Groteloo, die optreedt vanwege Bartraet Goorts bij haar huwelijk met Thonisz Dircksz, zoon van Dirck Gerritsz. [10]
Omtrent de ouders van Simonida zijn een aantal gisssingen te maken welke ik echter nu nog niet wil geven. Zeker is:
I Willem, vader van
a) Willem Willemse, volgt II en
b) Aaltje Willemsdr., beleend met goederen te Soest: ovl. tussen 22 maart 1596 en 10 oktobner 1597; ongehuwd ( ? )

II Willem Willemse (ook genaamd van Grotelo), beleend met goederen te Soest; ovl. vóór 18 september 1641 tr. (Ie) N.N. tr. (2e) ca. 1627 Margaretha Verhorst, geb. ca. 1605; hertr. ca. 164 6 Jonker Jacob Botter; ovl. na 1683; dr. van Gerrit Aartse Verhorst en Agniesen Thonisdr. Dyer (1) 
Uit het eerste huwelijk;

III Simonida van Grotelo, geb. ca. 16 00? tr. Amersfoort (schepenen) 10 januari 1622 Frans Willemsz. van Muijlwijck (Mulewijck)

In een volgend artikel wordt nader ingegaan op haar, haar echtgenoot en diens familie.

Noten
[1]. Van Zoys tot Soest, 12e jrg., nr. 4, blz. 6-9.
[2]. GAA-NA, AT 016/b 003 fol. 330 d.d. 29 januari 1689.
[3]. RAU-AKK nr. 505 (repertorium) fol. 333-335. Er bestaat nog geen zekerheid omtrent degenen die beleend zijn met de wederhelft van de vier dammaten en de wederhelft van de veertien schaarweiden.
[4]. Van Bemmel, deel II, blz. 537-709.
[5]. Drs. J.G. Smit, De Amersfoortse aandeelhouders van de Oost-Indische Compagnie in 1602, in. Flehite, jr. 5 nr. 2 (okt. 1972), blz. 23-26. Dit artikel is een aanvulling op: dr. J.G. van Dillen, Het oudste aandeelhoudersregister van de Kamer Amsterdam der Oost-Indische Compagnie (Werken Ned. Econ.-Hist. Archief, nr. 14; 's-Gravenhage 1958) .
[6]. De gegeven jaartallen inzake de "regeerperiode's" betreffen de jaren waarbinnen de betrokkenen een functie vervulden, al dan niet aan één gesloten. De hier weergegeven jaartallen zijn ontleend aan "Van Bemmel" en wijken soms iets af van die in het betrokken artikel.
[7]. Wouter Buijs Sr. is een oudere broer van Mr. Paulus Buijs, geb. Amersfoort 1531, landsadvocaat der Staten van Holland en Zeeland (1572-1584). Zij zijn oomzeggers van de Gorcumse martelaar Theodorus van der Eem en kinderen van Aert Buijs, welgesteld molenaar van een molen buiten de Utrechtse poort te Amersfoort, en Odilia Pauwels van der Eem (zie H.P. Fölting in: jaarboek Centraal Bureau voor Genealogie, deel 27 (1973), blz. 329-334, speciaal noot 21 ) . Blijkens de kaart van Amersfoort, gepubliceerd in "Braun en Hogenberg" uit 157 4 (Herdruk B.V. Foresta, Groningen) stonden daar toen twee molens.
[8]. E. Heupers, Boerderij- en veldnamen te Soest omstreeks 1757, in: Jaarboek Oud Utrecht 1971, blz. 75.
[9]. Van Bemmel, deel I, blz. 401.
[10]. Drs. J.G. Smit, Huwelijken voor schepenen van Amersfoort 1600-1662, in: Jaarboek Centraal Bureau voor Genealogie, deel 28 (1974), blz. 159-181.