Brand en Baklucht bij de Roode Haan

Gijs van Brummelen

In het achterhuis van het voormalige café "de Rode Haan" aan de Birkstraat, naast garage Nefkens, ontdekte de Werkgroep Archeologie in oktober 1991 een ouderwetse stenen oven. Het hele pand staat al van 1989 leeg en zal binnenkort worden gesloopt om plaats te maken voor de bouw van 14 Seniorenwoningen. De ouderwetse oven verkeerde nog in goede staat. Dit deed bij de werkgroep de gedachte opkomen om de oven op te stoken en te proberen hier nog eenmaal brood in te bakken zoals dit vroeger werd gedaan. Onder leiding van Henk Gerth werd op zaterdag 26 oktober 1991 het vuur in de oven flink opgerakeld en probeerde bakker Gijs van Brummelen onder belangstelling van pers en omwonenden nog enige grote vloerbroden en kadetten gaar te krijgen. Dit lukte helaas maar gedeeltelijk. De oven is lang buiten gebruik geweest, de stenen waren vochtig en enkel door langdurig te stoken zou hij nog eenmaal goed hebben kunnen functioneren. Maar toch gaf de demonstratie het werken in een oude bakkerij goed weer.

Van het gebeuren heeft de historische vereniging van Blaricum opnamen gemaakt voor de video "Van Graan tot Brood". Zij waren in Blaricum juist bezig het werk van de boer, de molenaar en de bakker van vroeger in beeld te brengen en toen zij hoorden van de vondst in Soest leek hun de locatie zeer geschikt voor opnamen van een oude bakkerij.
Wat weten we van de geschiedenis van café "de Rode Haan" en wie was de laatste bakker van de Rode Haan?

Gezien de bouw van de oven en de staat van het achterhuis moet er al zo rond 1870 in dit pand een bakkerij gevestigd zijn geweest. Zeker weten we dat Oude Kobus van Ee de laatste bakker was. Hij bakte al voor 1900 brood en bracht dit met de hittekar bij de klanten. Zijn vrouw heette Sientje. De Rode Haan was in die tijd meer een combinatie van boerderij, bakkerij en café. De meeste jenever werd via een luikje aan de bar naar buiten verkocht. Dorstige klanten uit de buurt klopten op het luikje en kochten zo een half of heel maatje jenever. Passanten konden hun paard aan een lange boom met ijzeren ringen vastmaken en deze dan voer en drinken geven om zelf nadien in het café een pintje nemen. Toen Kobus stierf zette de weduwe alleen het café voort. Later met haar zoon, weer een Kobus. Deze werd Dikke Kobus genoemd en is altijd vrijgezel gebleven. Hij werkte als jongen bij zijn vader in de bakkerij maar na de dood van vader werd de bakkerij al snel aan de kant gedaan en bleek enkel het café als enige bron van inkomen over. Toen moeder Sientje stierf verwaarloosde de boel en in 1931 overleed Dikke Kobus in het academisch ziekenhuis te Utrecht. De Rode Haan kreeg een nieuwe eigenaar, de heer Maat uit Den Haag. Deze maakte van de Rode Haan een autohandel/verhuur en tevens café. Dat heeft maar enkele jaren geduurd. In 1935 werd Dirk Radstok eigenaar. De Rode Haan is altijd een echt bruin café geweest. Een café met weinig sortering. Het was jenever of pils. Wilde klanten een apart borreltje dan werd er uit het rekje met diverse flesjes aan de jenever een paar druppeltjes elixer toegevoegd om het borreltje nog wat pittiger te maken en het een kleurtje te geven. Dirk Radstok stierf in 1954. Moeder Radstok geholpen door de oudste dochter Annie heeft nog even alleen de zaak voortgezet maar in 1956 overgedaan aan schoonzoon Wouters met wie Annie trouwde. De Rode Haan, het bruine café aan de Birkstraat met een apart sfeertje, vaste locatie van politiek progressief links Soest heeft het met kastelein Wouters tot 1989 uitgehouden. Een jaar nadat Wouters overleed heeft zijn vrouw, Annie Radstok de deur van het café voorgoed gesloten.