Op zoen naar informatie over Henri Adrien Naber, natuurkundige en wetenschapshistoricus

Hij werd op 11 september 1867 geboren te Zwolle en was de zoon van Samuel Adrianus Naber, hoogleraar Griekse en Romeinse letteren en oudheden, en Anna Elizabeth Illonoré. In 1870 verhuisde het gezin naar Amsterdam. Henri Naber groeide op in een geleerdengezin. Zijn broer werd een vooraanstaand rechtsgeleerde in Utrecht en zijn zus was een productief geschiedschrijfster. Zelf bezocht hij na het gymnasium de Universiteit van Amsterdam en studeerde wis- en natuurkunde. Hij ontpopte zich als een eigengereide student, die kritisch was op het al te theoretische karakter van de studie. Dit leidde tot een moeizame verhouding met zijn leermeesters, de natuurkundige prof. J.D. van der Waals en de wiskundige prof. D.J. Korteweg. Zijn gespannen verhouding met het gezag van de officiële wetenschap zou als een rode draad door zijn leven lopen.

Hij ontwikkelde onder meer een zogeheten Waterstofvoltameter en meende een inzichtelijker bewijs te hebben gevonden voor de stelling van Pythagoras. In zijn studies maakte hij kennis met de werken van Cornelis Jacobsz Drebbel (1572-1633). Deze uit Alkmaar afkomstige vernufteling had in het begin van de 17e eeuw met verschillende ingenieuze instrumenten opzien gebaard. Dit betrof o.a. een duikboot en een perpetuum mobile. Naber ging zich steeds meer identificeren met deze uitvinder.

Na zijn promotie was Naber korte tijd werkzaam als leraar in Haarlem en later in Zierikzee. Uiteindelijk was hij leraar aan de rijks-HBS te Hoorn.
Hij verdiepte zich verder in de figuur van Drebbel.

Naber ontwikkelde onder andere een zak-barometer en een tot muziekinstrument omgebouwde sirene, die hij `Tooverfluit' noemde (op 28 november 1924 gaf hij een demonstratie van het instrument in 'den Hilversumschen Draadloozen Omroep Studio') en bouwde een eenpersoonsduikboot. Tevens beijverde hij zich voor de rehabilitatie van Cornelis Drebbel.

Na zijn pensionering in 1932 woonde de heer Naber in diverse plaatsen, maar vestigde zich in 1938 op de Regentesselaan 21 te Soestdijk. Het huis doopte hij met de naam (Huize?) Drebbel. De door hem gebouwde duikboot zou in de voortuin gestaan hebben. Tijdens de oorlogsjaren liet hij op Koninginnedag op zijn Tooverfiuit de eerste tonen van het Wilhelmus horen, tot enig ongemak bij de omwonenden.

De vraag is of er nog mensen zijn die weten van de duikboot, het spelen op de `Tooverfluit" en de laatste jaren van de heer Dr. H.A. Naber. Uw reactie graag opsturen naar redactie@hvsoest.nl.