HUIJS EN HOFSTEDE LUCHTENSTEIJN TE SOEST

Jo Hilhorst

Onder deze titel heeft de heer G. Staalenhoef een zeer interessant artikel geschreven in het periodiek Van Zoys tot Soest, 6e jaargang nr. 4 lente 1986. De schrijver vroeg daarin tevens om eventuele aanvullingen. Ik probeer dit alsnog te doen door deze bijdrage.

4 Juni 1434 ontving Mergeryten Ricout Willems de diverse goederen door opdracht van Beatrijs Jacob Henrick Zwagersdr.
Deze goederen had zij 20 oktober 1422 geërfd van haar overleden broer Ricout Jacob Hendrick Zwagers, die ze vermoedelijk geërfd heeft van zijn vader. Ik schrijf vermoedelijk omdat ik daar niets van gevonden heb en de mogelijkheid bestaat dat hij ze van zijn broer geërfd heeft.
Hoe dan ook op 26 juni 1406 droeg Jacob Heyn Zwaghers zijn goederen aan de abt van de Paulus Abdij op en ontving ze als leengoed terug. Het waren de volgende percelen:
I een hofstede gelegen in Zoest, oostwaarts Jacob van Zulen en zeewaarts Peter Werrinc
II een stuk land gelegen boven de kerk, oostwaarts Jan Camp en zeewaarts Dirk Noteboem
III een stuk land gelegen zeewaarts Dirk Noteboem en zuidwaarts Peter Werrinc
IV een hofstede oostwaarts Jan Camp en zeewaarts Gherijt van Heze
V een stuk land bij de Gronewech oostwaarts Herman Gout en zeewaarts Usaac Evert Staelszn
VI een stuk land bij de Gronewech tot aan het Heetveld oostwaarts Ghijsbert van Haghenouwen en zeewaarts Peter Tanghe
VII een stuk land oostwaarts Peter Gout en zeewaarts de heer van Abcoude
VIII een stuk land aan de Baernwech oostwaarts Evert Bot en zeewaarts Wouter Willams
IX een stuk land gelegen aan de Baernwech lantwaarts Willam Naghel en zeewaarts Rijcout Stevens.

KK+K 5051 fol 155

20/10/1422 erft Beatrijs Jacob Henrick Zwaghersdr, gehuwd met Dirck Alberts de Caper, van haar broer Ricout Jacob Henrick Zwagherszoon bovenstaande goederen. De posten I tot en met VIII zijn volkomen dezelfde, echter bij post IX is Rijcout Stevens vervangen door Rijcout Everts.

KK+K 5052 fol 90

04/06/1434 Beatrijs Jacob Henrick Zwagherdr. met haar man Dirck Alerts als momber, droeg bovenstaande goederen op ten gunste van Mergerijten Ricout Willemsdr. Ook hier dezelfde 9 posten. Wel zijn de namen van de bezitters van de belendingen vervangen door die van de nieuwe rechthebbenden. Er is ook geen sprake meer van oost en west maar van Iant- of zeewaarts.
I een hofstede landwaarts Steven van Nijevelt, zeewaarts Willem van Doem
II een stuk lant, lantwaarts Heijnrick Gerberts en Goude die Johan Camps vrouw was en zeewaarts Dirck Noteboem
III een stuk lant, lantwaarts Gerijt van Zulen, zeewaarts Dirck Noteboem
IV een stuk lant, (niet meer "een hofstede") Heijnrick Gerberts en Goude Voirser, zeewaarts Gijsbert Wouters
V een stuk lant, lantwaarts Jan Cleaszoon, zeewaarts Peter Gout
VI een stuk lant, lantwaarts Eertrosen (een klooster), zeewaarts Gijsbert Wouters
VII een stuk lant, lantwaarts Peter Gout, zeewaarts Van Gaesbeeck
VIII een stuk lant, lantwaarts Gijsbert van Hagenouwen, zeewaarts Peter Gout
IX een stuk lant, lantwaarts Oud Munster, zeewaarts Willem Ricouts

Hulder was Ricout Willems, de vader van Mergerijten en van Willam Rijcouts. Er wordt geen plaatselijke ligging genoemd zoals in 1406.

KK+K 505-5 fol 128X /129

In deze stukken komt geen reden voor waarom Beatrijs deze goederen aan Mergerijten gaf. Hoogstwaarschijnlijk waren zij familie. Van moeders of grootmoeders zijde? Was Beatrijs peettante? Daar zal een nader onderzoek misschien antwoord op geven. In elk geval als Mergerijten kinderloos sterft en de goederen niet wegschenkt dan zullen zij later erven op haar broer Willem, die gezien de naamgeving, haar oudste broer is.

22/08/1452 blijkt Willam Rijcouts 7 percelen te bezitten, toen hij hulde en manschap aan de nieuwe abt moest brengen en bovendien een stuk land dat ik X genoemd heb. Hij had die post X 13/05/1439 verkregen.
Joncfr. Margriet (Gherijt Rutghers dr.) vrouw van Steven v.d. Borch droeg op, ten gunste van Willem Rijck, | deel van 2 dagmaten lants, lantwaarts Evert Bot Tolqwijn en zeewaarts de heer van Abcoude.

KK+K 505-5 fol 134 O

p 22/08/1452 bracht, zoals boven reeds is genoteerd, Willem Rijcouts hulde en manschap aan de nieuwe abt, en verzocht met ledige hand, de volgende goederen, waarbij ik de oude nummering heb aangehouden:
I een stuk land van de Brink tot aan de overweg landwaarts Steven van Nijvelt, zeewaarts Willem van Doem
II een stuk land, landwaarts Aernt Rutgers, zeewaarts Goeszn Gherijts
III een stuk land, landwaarts Gherijt v. Zulen, zeewaarts Willem van Hagenouwen
IV een stuk land, landwaarts Aernt Rutgers, zeewaarts Willem Ghijsberts
V een stuk land, landwaarts Jan Claeszoon, zeewaarts Peter Gout
VI een stuk land, landwaarts Clais van Oesterum, zeewaarts Geertruyt Ghijsbert scaijen wijf
IX een stuk land, landwaarts Oud Munster, zeewaarts Willem Rijckouts
X de helft van 2 dachmaten land te Zoest, volgens de brief hiervoor getekend.

KK+K 5053 fol 149

Willem Rijcouts bleef niet eeuwig leven, maar stierf 1472/1473 en zijn zoon Ricout Willems erfde 29/06/1473 van zijn vader:
I een hofstede met een stuk land strekkende van de Brink tot aan de Overwech toe landwaarts Stevens erfgenamen van Nijevelt zeewaarts Willem van Doem
II een stuk land, landwaarts Aernt Rutgers en zeewaarts Gosen Gerijts
III een stuk land, landwaarts Gerijt van Zulen, zeewaarts Willam van Hagenouwen
IV een stuk land, landwaarts Aernt Rutgers, zeewaarts Willam Gijsberts
V een stuk land, landwaarts Jan Claes, zeewaarts Peter Gout
VI een stuk land, landwaarts Claes erfgen van Oesterum, zeewaarts Ghurtruijt Gijsbert Scaijen vrouw
VII een stuk land, landwaarts Peter Gout, zeewaarts Ghurtruijt Gijsbert Scaijen vrouw
VIII een stuk land, landwaarts Gijsbert van Hagenouwen, zeewaarts Peter Gout
IX een stuk land, landwaarts Oud Munster, zeewaarts Willam Ricouts
X de helft van 2 dachmaten land, landwaarts Evert Bot Volkens en zeewaarts de nakomelingen van Abcoude.

KK+K 5053 fol 214/214v

Onder deze akte staat met een andere hand en er later opgeschreven:
- "Rijcout Willems heeft zekere goede hierof verkoft gelegen in Hinken en Houken Hoeve te weten een vierdel, en dit hebben gecoft Claes Wolffs Kijnderen tot Zoes, also Albert en zijn bruder die moelener".

Daarna volgt een zin, weer met een andere hand en gedeeltelijk in latijn geschreven, waaruit blijkt dat het een erfpacht betrof voor de molenaarsfamilie.

15/12/1502 krijgt Herman Claes Wolfs deze erfpacht in leen van de abt met verschillende bepalingen over de vererving, maar ook met de bepaling dat Herman en zijn opvolgers ten eeuwige dagen aan Rijcout Willems en zijn navolgers moet betalen een zwartgen jaarlijks. Rijcout Willems had deze goederen, namelijk "2 hofsteden gelegen tot Zoes, en noch aldair een stuck lants houdend omtrent een scepell lants, geheten "den halven Doemkamp" en een stuck lants dairbij ter zonnewert an, oie houdende omtrijnt 1 scepell lants dair van allen dese erven ter zonnewert naestghelegen is Steven van Nijvelts goet dair Jan de Bruijn nu op woent, opstreckende aen de Overwech ter zeewert Claes van Oesterum ende noirtoestwert die Gemeijne Brinck"

Uit deze akte blijkt ook dat Rijcout Willems reeds 19/05/1502 dit aan de abt ten behoeve van Herman Claes Wolffszoon had opgedragen.

KK+K 5054 fol 155/156

In de lijsten van de hofsteden in bezit van de Paulus Abdij staat zowel in - 1410 en - 1A20 Jacob Henric Zwaghers genoemd als hebbende \ hoeve (8 morgen) in de Hinken en Houken Hoeve.

16/07/1516. Na het overlijden van Rijcout Willems 1515/1516 erfde zijn zoon Willem Ricouts diens goederen. Alle 10 stukken land worden genoemd met dezelfde belendingen. Wel staat er naast deze lijst een aantekening, die verwijst naar de aantekening op de akte van 29/06/1473 "wair bij blijet dat sommige van deze goederen vercoft zijn".

KK+K 5054 fol 235/235v

Nadien vonden er geen wijzigingen plaats in de goederenlijst, althans voor zover ik weet. 12/09/1553.
Toen Willem Ricout 1552/1553 overleed, verzocht Peter Feijt Peters als momber namens Rijcouts Willems de goederen die zijn vader te leen had.

KK+K 5055 fol 285v /286

12/12/1556. Rijcout Willams werd niet oud. Hij overleed reeds enkele jaren later in 1556 en zijn onmondige broer Peter erfde zijn goederen. Johan van Rijn Hendriks verzocht namens en ten behoeve van Peter Willems Grootveld, want zo werd Peter Willams genoemd, de nagelaten goederen:
I een hofstede in 't Kerspel van Soest met een stuk land strekkende van de Brink tot aan de overweg, landwaarts Jan die Bruin, zeewaarts 't Gasthuis van Amersfoort met Jacob Jans uit Waal
II een stuk land, landwaarts Anthonis Gerrits, zeewaarts dat Convent v.d. Brigitten tot Soest
III een stuk land, landwaarts 't Convent v.d. Brigitten voirn, zeewaarts die Pastorie tot Soest
IV een stuk land, landwaarts Herman Loychs, zeewaarts Johan van Barnevelt
V een stuk land, landwaarts 't Convent van de Brigitten voirn, zeewaarts de heeren van Oud Munster te Utrecht
VI een stuk land, landwaarts Peter van Coelenberch, zeewaarts de erfgen van Jan v. Wijck z.g. te Utrecht
VII een stuk land, landwaarts Gijsbert (Hermans?), zeewaarts Peter Huijbertsz
VIII een stuk land, landwaarts Willem v. Dorssen erfgen, zeewaarts de weduwe van zaliger Johan van Wijck
IX een stuk land, landwaarts de Heeren van Oud Munster voirz, zeewaarts Peter Willem voirz
X de heflt van 2 dammaten lants gelegen te Soest, landwaarts Peter van Coelenberch, zeewaarts Peter Willems

KK+K 5055 fol 336v /337

Van Peter Willems komt in mijn gegevens alleen voor de Peter Willamsmaat en het Peter Grootveltsland als belending. Beide namen voor hetzelfde land en eenmaal als Peter Willems zonder land of maat er aan toe te voegen.
In 1495 treedt Jan van Groetvelt man van de Hertog van Gelre met Jan Gruter man van de Paulus Abdij op als Dyrck Foijers hulde en manschap bewijst aan de nieuwe abt.

Tot zover mijn gegevens van voor 1600. Opvallend is dat nergens de naam Lochtensteijn voorkomt. Toch moet deze naam al bestaan hebben daar de kaart van Lochtensteijn of Luchtensteijn deze naam draagt. Deze kaart is gemaakt in opdracht van de Staten van Utrecht en dit zal geweest zijn tussen 1620 en 1650.

Bron:
- R.A.U.