UIT DE TIJD VAN DE PATRIOTTEN, 1787

Men was in Nederland ontevreden over het bestuur van onze stadhouders Willem IV en Willem V en de patriotten verzetten zich tegen de prinsgezinden op oorbare, maar meer nog op onoorbare manieren.

1787. De patriotten willen paleis Soestdijk bezetten, de residentie van Willem V.
Hun aanval wordt door het optreden van de onverschrokken Christoffel Pullman verijdeld.
Christoffel, soldaat in het huurlingenleger van de Koning van Pruisen, naar Nederland gestuurd om Prins Willem te steunen, deed dienst als schildwacht van het paleis.
De aanvallers sommeerden hem zich over te geven maar Christoffel vuurde een salvo af, waardoor de verdediging van het paleis gealarmeerd werd.
Het kostte Christoffel het leven, maar Soestdijk werd gered (Dra.Mg. Schenk en J.B.Th. Spaan-Soestdijk en zijn bewoners).

Hoe men e.e.a. toendertijd beschreef kunt u lezen in onderstaande artikeltjes uit een oud platenboek.

Schrik landbedervend Rot, zo vaêk gy hoord en ziet.
Wat op Soestdyk, uw Maats, de plund'raars is gejchied,
Die, vyf-zes honderd Jterk, uit Utrecht, Jtil marcheerden;
Om 't Vorstlyk Lusthuis uit te plund'ren in den nagt,
Zy hadden, voor den buit, agt Wagens meê gebragt;
Maar die vol dooden en gekwetjten wederkeerden.
Schroomlyk wierd den Patriot op Soestdyk gejtraft,
En, zyn Moord en Plunderzugt, Loon na Werk verjchaft.

Onder de verjcheiden beweeginge, die de Patriotten, in den Zomer des Jaars 1787, van tyd tot tyd, maakten, was geen van de minjten hun uittocht na Soestdyk; zy hadden wel verklaard, dat Willem de Vyfden van al zyne Rechten vervallen was, dat zyne Goederen en Bezittingen verbeurd gehouden wierden; maar zy wisten zelf wel dat dit woorden in den wind waaren, die de Vorst niet Jchaaden konden, waarom zy, eindelyk, bejlooten, den Prins Stadhouder te ontrooven, het geen zy hem niet konden ontneemen: ten dien einde, Jchikten zy, op den 26/te July 1787, een gemengelden hoop, om, in alle-Jtilte, des nagts, het Prinjelyk Lusthuis, op Soestdyk, te overrompelen en uit te plunderen: dien hoop, be/taande uit Militaire van de Regimenten van den Burg en Pallardy, Waardgelders, Am/terdamJsehe Stads Soldaaten, Voetvolk van Zalm, en Utrecht/che Scherpjchutters, gedekt van eenige Hujaren, Curasjiers, en Dragonders te paard, te zaamen tus/chen vyf en zes honderd Man Jterk, trokken tot Utrecht, des avonds, de Witte Vrouwen Poort uit, en, door een kleinen omweg, regt aan na Soestdyk, daar zy omftreeks 12 uuren, in den nagt, aankwamen. Het eer/te dat zy ontmoeten, waren twee man, van Hessendarmstad, die op de buitenpost Jtonden, deeze riepen, "werda", zy antwoorden "Deserteurs," de Schildwagten wederom "avanceer Dejerteurs!" waar op zy naderden en die twee Mannen overweldigden: aan de tweede buitenpost komende, ging het op dezelve wys, doch die Schildwagt: wantrouwende, loste zyn Geweer, waar op zy hem dood Jchooten, waar door de weinige Man/chap, die, op Soestdyk en Soest, de post hadden, verwittigt wierden, die hun, by hunne aankomst, zo dapper, met Snaphaan J"chooten, begroeten, dat wel dra hunne Cavallerie, en vervolgens, den gant/chen hoop in verwarring geraakten: de Darmstadters vuurden onophoudelyk zonder beweeging of zonder Commando, zo dat de Aanvallers begosten te gelooven, dat er wel 1000 waaren die op hun Jchooten, de Kogels vloogen als hagel en zand door hunne gelederen, en het ge/chreeuw der vlugtende, by het gekerm der gequetfen, wierd zo alleräkeligst, dat alles in verwarring raakten, en zy zelf elkander vertrapten en dood/chooten, veelen verdrongen elkander in de Slooten, daar men ze gevonden heeft tot hun Jchouders toe in den /lik en modder, yder vlugten, zo hy best kon, en des anderen daags, kwamen de acht Wagens, die zy meê genomen hadden, om den buit te laaden, vol met dooden en gekwetsten, tot Utrecht aan, hoe wel veelen nog gevonden en elders heen gebragt zyn.