Het Slangenbosje

Hans Kraal

Met de grootste fantasie kan je het eigenlijk geen bos noemen. Het is meer een verzameling dunne en dikke stammetjes met wat ondergroei, omlijst door een paar smoezelige brede sloten.
En dan vertel ik u over het restant van de tuinen van de vroegere buitenplaats Braamhage, die in de vijftiger jaren werd gesloopt en waar het eerste naoorlogse bejaardencentrum van Soest is verrezen. Het enige wat ons vanaf de grote weg aan het oorspronkelijke Braamhage herinnert, zou het gazon aan de voorkant van het hoofdgebouw kunnen zijn, want dat was er vroeger ook. Aan weerszijden, dus nu bij de Insp. Schreuderlaan en ongeveer tegenover de Anna Paulownalaan, was dik gras omzoomd door een oprijlaan.
Verder is er van het eens zo grote park niet veel meer over dan het Slangebosje. Dit is dus het achterste gedeelte van de tuin, grenzend aan de Noorderweg en aan de voorkant beginnend achter het Verzetsmonument.
Het gehele "landgoed" was bezit van de fam. Iburg die voor en gedeeltelijk in de laatste oorlog enige bemoeienis had met de "Soester", een tweemaal wekelijks verschijnend nieuws- en advertentieblaadje, niet te verwarren met onze huidige "Soester Courant". Deze familie Iburg liet het park goed onderhouden door tuinlieden in vaste dienst, 's Zomers werd éénmaal per week of per maand - dat weet ik niet zo goed meer - de tuin opengesteld voor het publiek, waarbij er speciale avonden waren voor de lezers van de "Soester". Onze bekende PVO harmonie speelde dan in een tussen de struiken verborgen muziektent. Als superattractie werd eenmaal per seizoen een groot vuurwerk afgestoken op een open stuk in het bosje. De bezoekers mochten gebruik maken van enige destijds populair zijn de ontspanningsattributen, zijnde een waterschommel en enige waterfietsen.
De schommel was ergens achter in het bosje en het vermaak bestond daaruit, dat men aan de ene kant van de brede sloot instapte en door een fikse duw van een andere enthousiasteling aan de overkant belandde. Hierbij moest het juiste moment van de afsprong goed berekend worden, anders schommelde je terug en bleef boven het water stilhangen. Met de waterfietsen kon je een hele tocht maken. De vijvers begonnen reeds voor het gebouw in het genoemde gazon en liepen dan met een boog links om het huis heen en versmalden tot een sloot, die nu nog achter het monument te zien is. Hier werd het water ook weer breder en mondde uit in de nu nog bestaande gracht, welke loodrecht op de Noorderweg eindigt, 's Winters stelde de heer Iburg deze gracht open voor de schaatsers, waarbij dan gezorgd werd voor een afzetting van rietmatten aan de oostkant, om de koude vrieswind wat te temperen.

's Avonds werd deze voorziening nog aangevuld met fakkellichten. Het ijs werd continu geveegd door de tuinmensen, die dan nog een extra stuiver verdienden. Ik heb er als kind menig baantje gereden, het was dichtbij en niet zo koud als aan de Eemweg, waar de noordooster zo uit de polder blies.

Na het bouwen van het bejaardencentrum werd het Slangebosje verwaarloosd en veranderde in een wildernis en was gemakkelijk toegankelijk voor de jeugd. Ik denk dat in die tijd de naam is ontstaan, gezien het moerasachtige gebied, waar wel eens een ringslangetje te zien was. Toen er in meer recente tijden sprake kwam van bebouwing is dat eerst verwezenlijkt aan de kant van de Heuvelweg, zodat daar de Ir. Menkolaan ontstond. Er was vroeger een uitgang van het park aan deze Heuvelweg en dit weggetje bestaat nog in de vorm van een geasfalteerd paadje tussen de rij huizen aan de Menkolaan.
Later kwamen er plannen voor verdere huizenbouw rond of in het Slangebosje, hetgeen resulteerde in een eindeloos touwtrekken tussen de bewoners van Braamhage en de gemeente Soest. Men wilde het bosje behouden als wandelgebied voor de bejaarden van Braamhage en ging zelfs zover, dat men met hulp van "Menkolaners" het oerwoudje ginq opknappen teneinde het meer als recreatiegebied kenbaar te maken Men construeerde er zelfs nog een aardig rustiek bruggetje en enkele banken.
Het argument "Recreatieterrein" heb ik destijds een zeer overtrokken omschrijving gevonden, want als ik onze hond er losliet, kwam ik zelden iemand tegen, die daar de benen eens wilde strekken Wel veel jongelui, die er de boel vernielden en er met bromfietsen aan het crossen waren.

Tenslotte is men toch, zelfs ondanks gevoerde processen, tot bebouwing overgegaan.
En naar mijn smaak heeft de gemeente Soest dit gebied op een alleszins verantwoorde manier met aardige bungalows aangekleed. Gemeentewerken heeft daarbij het oerwoud wat uitgedund en zelfs een nieuwe brug gebouwd en de grachten geschoond.
Hierbij is het wellicht interessant te weten, dat het water in het bosje komt door kwel van de hogere grond van de Eng. Ik heb wel het vermoeden dat er hier en daar stiekum wat rioolpijpjes ook een bijdrage leveren, want als ik er ook nu nog eens met ons huisdier kom, kan het er behoorlijk stinken.
Toch is het er een aardig gebied en ik kan u een rondje Slangebos best aanbevelen.
De beschrijving van het aanwezige groen laat ik graag aan een eventuele deskundige over, die daar misschien eens iets in dit periodiekje over vertellen kan.