De Zouaven; Soester soldaten in het leger van de Paus (1864-1870) vervolg

P.J. van den Breemer

In het zomernummer van "Van Zoys tot Soest" 4de jaargang is een artikel geschreven over de Soester Zouaven.
De toenmalige Paus Pius IX zag zijn "Kerkelijke Staat" bedreigd. Garribaldi en Koning Victor Emanuël van Sardinië ijverden voor de vorming van één verenigd Italië, en de Kerkelijke Staat van de Paus moest hierin worden opgenomen.

De Paus en zijn kardinalen echter voelden daar niets voor, en riepen Katholieke jonge mannen uit heel West Europa op om te helpen de Kerkelijke Staat te verdedigen.
Duizenden meldden zich voor het pauselijke leger.
Ook uit ons Soest vertrokken er een aantal jongens om dienst te nemen als Pauselijk zouaaf.

Er werd bij dat artikel een foto gepubliceerd, en van slechts één van de acht gefotografeerde zouaven was de naam bekend, nl. Henk Ruijer. Maar zelfs dat blijkt niet juist te zijn, want een verkeerde persoon werd als Henk Ruijer aangewezen.

Nu is het raadsel opgelost, en wel door diezelfde Henk Ruijer. In november 1934 genoot de toen 87-jarige Ruijer van een onbezorgde levensavond in het St. Jozefgesticht. Hij werd door de zusters daar buitengewoon goed verzorgd, en was nog zeer kras. Een verslaggever van de pers kwam op bezoek, want de Zouavenbond bestond toen 40 jaar, en hij wilde graag een artikel voor de krant.

Dit krantenartikel bevat een smeuïg verhaal over de belevenissen van Henk Ruijer als Pauselijk zouaaf, en volledige opheldering over de personen, die op de foto zijn afgebeeld.
Ruijer kende zijn makkers nog allemaal, hij had geen bril nodig om de namen op te noemen. Wij laten de foto hier nog eens zien, en van links naar rechts gezien staan er de volgende zouaven op afgebeeld.

Jan Schouten (werknemer van schildersbedrijf Fa. J. Ebbenhorst)
Gerard Beckers
Bart Majoor (van beroep bakker)
Jan Luif (uit Eenmes, neef van Hannes Valkenet)
Teus van Doorn (zittend, drager van het Kruis van Mentana, want hij was reeds in 1866 vertrokken, en had de veldtocht Mentana in 1867 meegemaakt)
Hendrik Ruijer (van beroep landbouwer)
Evert Schoonoord (Eenmes)
Hannes Valkenet (van beroep timmerman - soldaat 1ste klas)

De krasse Henk Ruijer vertelde een sappig verhaal over de belevenissen van hen, die waren opgetrokken om de Paus te verdedigen tegen de roodbaadjes van Victor Emanuel, aangevoerd door Garribaldi.

De foto dateert van 1871, en werd gemaakt op aandringen van Pastoor W. Steenhoff. Alleen de jongens die in 1869 naar Rome zijn vertrokken, staan er op afgebeeld.
Teus van Doorn dus, is twee keer naar Rome geweest.
De andere zouaven, die al in 1866 in dienst gingen, staan niet op deze foto. Dit zijn Peter van Doorn, Reijer van Dijk, Herman Majoor, Piet Schouten en Cornelis Thone. Ook Wouter Schoonoord niet, daar hij in Rome ziek werd en daar overleed.

"Photo Fa. J. Ebbenhorst en Zn. Soest" staat er onder de originele foto.
De heer Ebbenhorst, Schildersbedrijf aan de Lange Brinkweg, hoek Raadhuisstraat, is ook de eerste fotograaf van Soest geweest. Uit de briefwisseling met zijn knecht Jan Schouten, die als zouaaf dienst nam in het leger van de Paus, zien wij iets van het dagelijkse leven van toen in Soest.

"De Photographie breidt zich alle dagen uit, hoewel wij eene slechten zomer hebben om buiten te werken, want het is alle dagen aanhoudende regen, het ziet er bijgevolg voor de veldgewassen slecht uit, er zijn plaatsen waar de koeien reeds allen op stal staan, met de boekweit heeft men slecht vooruitzicht om binnen te halen, voor schilderswerk ook slecht weer" (13 Sept 1870)

Ook schrijft hij dat J. Kuijper (zoon van Dr. Kuiper) na zijn examen te hebben afgelegd alhier chirurgijn geworden is en woont in het huis van Juffr. ten Kate.
En voorts dat het kerkkoor het Ave Verum van Viotta heeft gezongen en "ene moeilijke 4 stemmige mis Tota Pulchra" heeft uitgevoerd. Zo zien we, ondanks de problemen van de Kerkelijke Staat, het leven in Soest gaat zijn gewone gang.