Historische Rekreatie III

Hans Kraal

Historische Rekreatie I
Historische Rekreatie II

In deel II waren we tot de Eikenhorst gekomen en daar even afgestapt om te kijken naar de oude Veenhuizer tol, die thans zijn restauratie beleeft. Hier ziet u nog een restant van de vroegere weg naar Utrecht. Het is nu niet te geloven, dat destijds al het verkeer naar onze provinciehoofdstad over zo'n weggetje moest. Bode Roest reed dat traject dagelijks met paard en wagen. In de oorlogsjaren kwam deze dierlijke tractie weer terug, maar dan wel over de betonweg, die in de jaren dertig is aangelegd.

We gaan nu in deel III van de historische fietsrecreatie op huis aan, maar dan wel met een omweg. We rijden de betonweg af en zien links een grote witte villa. Was vroeger hotel "de Grift" en even daar voorbij gaan we links de Wieksloot op. Zo op het oog een eindeloos lange rechte weg. Aan de linkerkant bebouwina.. die vroeger bestond uit kleine "bedoeninkjes", zoals dat toen heette. Kleine boerenbedrijfjes met één koe en één varken en wat kippen. Rechts van de Wieksloot zijn er gelukkig nog altijd de Pijnenburgse bossen. Daar kunt u beter gaan wandelen, want de paden zijn niet zo best.
Aan het eind van de Wieksloot komen we "op" Heesch, zoals de Soester dat zegt. Vroeger was dit al een buurtje op zichzelf, met toen zelfs nog een winkeltje.
De school staat er nog en ook het kerkje is er nog.
Als we nu vanuit deze buurt eens over de landerijen kijken richting Soest, dan zien we daar de flats van 't Veen. Bedenk dan eens, dat dit stuk Soest vroeger turf leverde. Er lopen nog brede sloten van de Wieksloot naar het Oude Grachtje waardoor toen de turf afgevoerd werd richting Praamgracht. We kunnen nu nog dwars door dit gebied fietsen. Vanaf de Veenzoom loopt er een heel oud smal paadje - De Dorpstreek - geheten, naar de Koningsweg. Halverwege ligt links een stukje natuurreservaat. Hier zijn we ook in de buurt van het "oude Grachtje", ook zo'n stukje historisch Soest, zij het dan in stromende vorm, want van oudsher voert dit grachtje water af naar de Eem. Enkele oorspronkelijke gedeelten zijn nog te volgen. Het loopt o.a. langs de Jachthuislaan; gaat door de vijvers van Vredehof, langs Colenzo en zo via diverse duikers naar de Eem. Het hele "veen" begint zo ongeveer volgebouwd te worden en toch is het nog maar zo'n vijftien jaar geleden, dat de Beukenlaan eigenlijk het einde van de bebouwing was [1]. De Smitsweg en Klaarwaterweg waren hier de enige wegen die het veen inliepen en uitkwamen op een weggetje, dat ook 't Oude Grachtje heette.

Als we de nieuwe woonwijken verlaten en de Dalweg omhoog gaan, dan komen we op onze onvolprezen Eng. Tenminste, wat daar nog van over is. Toch is het nog best de moeite waard om eens de hele Eng af te lopen of te fietsen.

Begin dan eens bij het "Kasteeltje" [2].
Gebouwd door een Wit Rus in de Ie wereldoorlog.
Daarnaast ligt de grote witte boerderij met binnenplaats, in wereldoorlog II, op voor mij nog steeds geheimzinnige wijze "ontstaan".
Gaan we richting Molenstraat, dan denk ik er altijd aan, dat je hier toch zo'n veertig jaar geleden links en rechts tussen de korenvelden ging. De Dalweg, richting spoor, was ook zo'n prachtig landelijk stukje. Een soort holle weg. De korenvelden op de Eng werden afgewisseld door hele stukken knollevelden. En dit tafreel zette zich voort voorbij de Molenstraat. Wat een mooi punt was dat.
Als het koren op schoven stond, dan was het één groot schilderij. Nu is alles mais en nog eens mais, waar je 's zomers al gauw niet meer overheen kijken kunt.
Wie ziet in gedachten nog de molen "de Windhond" staan bij de kruising Engweg en Molenstraat?
Er zijn plannen deze molen te herbouwen, maar gezien de huidige economische toestand, zal dat voorlopig wel een droomwens blijven. Vanaf het kerkhof loopt er een paadje richting Nieuweweg. Het Enghebergsteegje. Daar ligt op het hoogste punt een grafheuveltje, waar het vroeger in erg donkere nachten spookte. Hier hebben we dan toch nog een mooi panorama, de moeite waard om eens de kant van Soesterberg op te kijken.
En in deze richting was ik deze serie artikelen Historische Recreatie begonnen. Ik zou er nog meer kunnen schrijven en hoop, dat zij er toe zullen bijdragen, dat ook de "import" Soesters eens de fiets pakken en op verkenning uitgaan.
Vorig jaar is een gedeelte van onze bosfietspaden prachtig hersteld, ik hoop dat ook de rest nog eens aangepakt wordt.

Noten:
[1] De Ringweg vormde een schamele vooruitgeschoven post . Het was een uitstulping van de Beukenlaan. Ook de Wijnand Toplaan was destijds zo een poging tot uitbreiding van de bebouwing.
[2] Zie "Van Zoys tot Soest" 2e jrg. nr. 1 blz. 12