Uit de bladen

Ton Hartman

De Historische vereniging Soest / Soesterberg heeft met verschillende historische kringen en organisaties in de regio een ruilabonnement van hun ledenblad. Soms komen daarin Soest of (oud) Soesters tevoorschijn. De artikelen worden in deze rubriek alleen even belicht. Voor inzage van de oorspronkelijke verhalen bent u welkom op de 2de donderdag avond van de maand in Museum Oud Soest.

Historische Kring Eemnes
In het maartnummer 2014 van dit blad onder andere aandacht voor "straatnaamgeving". In een nieuw te bouwen woonwijkje worden straten vernoemd naar familienamen die al gedurende eeuwen in Eemnes voorkomen. Vier namen zijn oorspronkelijk uit Eemnes, dat betekent dat ze al voor 1675 voorkwamen. Tien familienamen hebben zich tussen 1687 en 1715 in Eemnes gevestigd en daarvan waren er drie uit Soest afkomstig.
Dus kunnen leden van de families Hilhorst, Schouten en Post vertellen dat er in Eemnes zelfs een straat/laan of weg naar hun familie vernoemd is. Mochten er in de toekomst weer straten bijkomen en de naamgeving op dezelfde basis geschieden, dan maken de volgende uit Soest afkomstige familienamen weer kans: Bieshaar, Van 't Klooster en Stalenhoef. Zelfs de familienaam Fecken is uit Soest afkomstig, maar dan wel Soest in Duitsland!
Bovenstaande informatie is ontleend aan het befaamde naslagwerk "Eemnessers door de eeuwen heen".

Baerne
In het maartnummer 2014 van het blad van de Historische Kring Baarn het laatste deel van het oorlogsdagboek van baron Van Heerdt. Van Heerdt kennen we in Soest van het onderzoek dat is gedaan naar de grafheuvels in de dertiger jaren. Het oorlogsdagboek bevat verschillende verwijzingen naar Soest, wat een mooie aanvulling kan zijn op de magere literatuur over de oorlogsjaren in Soest.

Tussen Vecht en Eem
In het maart nummer 2014 aandacht voor "De Ronde Kaart van Gooiland". Deze kaart wordt gedateerd rond 1520, daarmee zal het voor Soest en de Birkt (Soesterberg wordt niet genoemd) ongetwijfeld ook de oudste kaart zijn.
Mogelijk kan er op basis van oude kaarten wel een specifiek artikel betreffende Soest geschreven worden?

Een ander artikel in hetzelfde blad gaat over "Het Rampjaar" (1672/1673), u weet uit de geschiedenisboekjes nog wel dat 'het volk redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos' was. De auteur Hans Mous heeft over de periode tot september 1673 weinig gegevens kunnen vinden, maar dat verandert in die maand snel. Eemland wordt frontgebied en volgensBooth hebben zowel Staatse als Franse troepen enorm huisgehouden. Dat ook de Staatse, dus prinsgezinde troepen geplunderd zouden hebben, lezen we weer niet in de oudere geschiedenisboekjes. In de buurt van Baarn of Eemnes was er een gehucht "Veenhuysen " waar een ruitergevecht had plaatsgevonden, dit zou weleens in Soest in de omgeving van de huidige Koninginnelaan — die vroeger Veenhuizerstraat genaamd was — geweest kunnen zijn.

Oud Woudenberg
In de oudheidkamer van Woudenberg is er tot 1 november 2014 een expositie over de familie DeBeauforten het landgoed Den Treek-Henschoten. In het eerste nummer van 2014 van deze stichting een begeleidend schrijven over deze familie. Voor Soest van belang — denkt u maar aan De Beaufortlaan — vanwege twee burgemeesters met die naam. De langstzittende eerste burger Mr.Dr. J.A.A.H. (Noud) deBeaufortkomt op een familieportret voor.

De Bewaarsman
In het aprilnummer 2014 van dit blad van de Historische Kring Hoogland een tweetal artikelen met een linkje met Soest. Gerard Raven heeft een beschrijving van de Hooglandse dorpspastoor Hermanus Josephus Ram van Schalkwijk (1690-1761) geactualiseerd. Hij was een omstreden figuur, maar hij had het in Hoogland niet gemakkelijk. Amersfoortse paters zaten onder zijn duiven te schieten en zieltjes te winnen. De Soester pastoor moest dat weer helpen bestrijden, deze neef van pastoor Ram moet Petrus van Zuylen van Nijevelt geweest zijn.Het andere artikel is een fragment uit het boek "Van Stopfles tot Geldla". Hans Keizer beschrijft het leven van een drogistengezin in de jaren 1945-1970. De drogist was een Hooglander, maar zijn vrouw Cor Keizer-van den Breemer (1914-1990) was geboren en getogen in Soest.

Oud-Utrecht
In het aprilnummer 2014 van dit blad, waarin ook provinciale geschiedenis wordt beschreven, aandacht voor de echte Bevrijdingsdag in 1945. Officieel is het voor elke gemeente 5 mei, maar er is variatie in de provincie, Bunschoten heeft in een enquête uit 1947 van het Ministerie van Oorlog 20 april aangegeven. In Leersum werd de datum op 11 mei gesteld. Soest wordt niet genoemd, maar de meest genoemde datum 7 mei 1945 zal ook voor Soest van toepassing geweest zijn.In een boekbespreking worden twee recente boeken vergeleken die allebei grotendeels over vliegveld Soesterberg gaan. Het boek van Dik Top "Een eeuw vliegkamp en dorp Soesterberg. KLM en Fokker voeren er wel bij" wordt vergeleken met het boek vanRolf de Winter "Een eeuw militaire luchtvaart in Nederland 1913-2013. Bakermat Soesterberg" maar zoals te verwachten was heeft de recensent geen duidelijke voorkeur.

AD/Amersfoortse Courant
In de regio editie van 18 april jongstleden stond een artikel over de reizende fotograaf Eduard Sanders (1886-1942). Vanuit zijn geboorte- en woonplaats Groningen reisde hij tussen 1905 en 1916 voornamelijk per trein door het land om vooral plaatselijke middenstanders voor hun winkel op de foto te zetten. Artistiek gezien wist hij de mensen op de juiste manier te laten poseren en met een mooi passe-partout in een lijstje zal menige foto de wand gesierd hebben. Sanders was joods, en helaas daarom is hij via Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd en omgekomen.

Bij het artikel een foto van een Soester woonhuis en wel Steenhoffstraat 14, deze foto is al eerder in dit blad gepubliceerd in het zomernummer 2006. Gérard Derks beschreef de "Herinneringen van Nel Rodenrijs-van Klooster aan haar familie en aan Soest". Haar oom Theo en tante Anna Limburg Brouwer-van Klooster bewoonden het huis aan de Steenhoffstraat 14 en Nel heeft daar vaak gelogeerd, vandaar de foto. Op de foto ziet u Anna van Limburg Brouwer met dochter Toos, zij is geboren in 1911 dus valt de foto te dateren rond 1915. Links ziet u de Talmalaan die nog onverhard is. Mocht u nog 'Sanders' foto's hebben van Soest dan wil de redactie die graag scannen om voor het nageslacht te bewaren.