Voorwoord van bestuur en de redactie

Een nieuwe jaargang van uw vertrouwde blad, we hopen dat u de artikelen weer met belangstelling blijft lezen. Nog meer hopen we op bijdragen van u, maar het hoeven geen complete beschrijvingen te zijn. Ook met historische documenten of oudere foto's kunnen we de "Van Zoys tot Soest" op een goed niveau houden.

Jaarvergadering en lezing Stay Behind
Verschillende van u hebben we op de jaarvergadering mogen ontmoeten. De opbouwende, kritische opmerkingen worden door het bestuur behandeld. Betreffende dit blad was de vraag met welke verenigingen we een ruilabonnement hebben. Standaard ruilen we ons blad met de historische kringen/verenigingen van Amersfoort, Baarn, Blaricum, Bunschoten, Den Dolder, Eemnes, Hilversum, Hoogland, Huizen, Laren, Leusden, Utrecht, Woudenberg en met de stichting Tussen Vecht en Eem. Mocht een artikel een bijzondere relatie met een andere plaats hebben, dan vindt weleens een incidentele ruiling plaats. Mocht u in een of ander historisch blad artikelen aantreffen, die ook voor Soest van belang zijn, dan vernemen we dat graag.

Op deze vergadering werd afscheid genomen van onze oud-bestuursleden Frans Stokhof de Jong en Wim Routers.Frans was gedurende een aantal jaren de vertegenwoordiger van onze vereniging in de gemeentelijke monumentencommissie, de laatste jaren was hij tevens vice voorzitter. Wim Routershad het bestuur al eerder verlaten maar hij verzorgde nog steeds de grafische verzorging van dit blad.

Onze voorzitter Herman Schoemaker hield na het officiële gedeelte een boeiende lezing over"Stay Behind".Als ervaringsdeskundige en ook afgestudeerd op dit onderwerp wist hij veel te vertellen. Aandachtig was het gehoor en het zal tot een vervolg leiden in de volgende Torenlezing. Daarin zal het ethische aspect meer aandacht krijgen. Voor de thuisblijvers zal Herman het verhaal nog eens in dit blad publiceren. De scriptie kunt u al raadplegen via internet.

Oude Ambachtenmarkt
Dit jaar hebben we ons ook weer gepresenteerd op de "Oude Ambachtenmarkt". De weersomstandigheden waren die dag en de dagen ervoor niet ideaal, Pluvius had sommige onverharde gedeelte tot modderpoelen gemaakt. Op Hemelvaartsdag zelf was het guur koud. Maar wel hebben we de gehele dag gezellige aanloop gehad, de foto's van de doktoren en van de buitenplaatsen werden veelvuldig bekeken en we hebben 18 nieuwe leden mogen noteren.

Rondleiding Beukbergen
Net buiten Soesterberg ligt het landgoed en buitenplaats Beukbergen. De werkgroep Soesterberg had op zondagmiddag 1 juni een rondleiding georganiseerd op dit landgoed wat nu militair vormingscentrum is. Overweldigend was de opkomst, naar schatting waren er circa honderd belangstellenden gekomen om onder ideale weersomstandigheden het huis en het park/bos te bekijken.

Inhoud
Alhoewel de Bevrijding alweer 69 jaar geleden plaatsgevonden heeft, blijft er nog veel onduidelijk, zijn we door Britten of Canadezen bevrijd, van welke kant denderden de militaire colonnes Soest binnen en hoe vertrokken de bezetters? Richard de Mos en de Stichting Legerplaats Soesterberg 1939-1945 hebben weer het een en ander op papier gesteld.

In de laatste nummers van dit blad zijn enkele gissingen gedaan naar de architect van het pand "De Batenburg" aan de Van Weedestraat 3, de oplossing is gevonden.

Er is al eerder aangekondigd dat we van plan waren een themanummer betreffende gezondheidszorg uit te brengen, als basis zou dienen het manuscript van dr. J. Kuipers (1929-2014). Bij het zoeken naar geschikte foto's en controle van het geschrevene bleek dat het heel moeilijk was om het af te ronden. Er blijken nog veel documenten niet ontdekt te zijn en het verzamelen van fotomateriaal kost veel tijd. Tevens zou de redactie van dit blad ook de redactie van het themanummer moeten doen. Daarom is besloten er een vervolgserie van te maken en de ruimte in dit blad daarvoor vrij te maken. Dit keer een artikel dat over de eerste helft van de negentiende eeuw gaat. Tenslotte de regelmatig terugkerende rubrieken zoals Uit de bladen, Medewerking gevraagd en Aanwinsten voor de geschiedschrijving van Soest.

Ledenbestand
Overleden zijn voor zover bekend de volgende leden: de heer Hans van Doorne uit Anna Paulowna, hij was een van de voorvechters van de Stichting "De Windhond". Eind jaren 70 van de vorige eeuw beijverde deze stichting al voor de terugkeer van de korenmolen op de Eng. De herbouw heeft veel langer geduurd, maar Hans van Doorne was bij de opening in 2008 aanwezig. Onder het pseudoniem Mr.Janzn. Van Hees heeft hij het boekje "De Stenen Reus op de Zoester Engh" geschreven wat uitgebracht is in 1985. Daarnaast heeft hij de literaire nalatenschap van zijn vader mr. Jan van Doorne voor een groter publiek vrijgegeven.

De heer Jakob Kuipers (1929-2014), beter bekend als dokter J. (Jaap) Kuipers van de Middelwijkstraat. Hij heeft in dit blad geschreven over het leven van Elisabeth van der Werf (1865- 1965), vroedvrouw in Soest. U kunt dit nazoeken in het herfstnummer van 2001. Maar dr. J. Kuipers heeft in de afgelopen jaren de gezondheidszorg verder bestudeerd en daar een mooi manuscript over geschreven. Aanvankelijk alleen voor familie en (oud) collegae, maar met enige schroom benaderde hij ons of het ook wat voor dit blad zou zijn. Het bleek dat er over de gezondheidszorg in Soest weinig geschreven was, vooral de negentiende eeuw kwam er erg bekaaid af. Ook dr. Kuipers leunde in het gedeelte over de negentiende eeuw op eerder gepubliceerde beschrijvingen, terwijl er na enig onderzoek veel onthullend materiaal naar boven kwam. Helaas ging het verouderingsproces bij de dokter zelf sneller dan we verwacht hadden, de laatste ontmoeting was het een broze man geworden. Met respect en als een postuum eerbetoon aan dokter Kuipers werken we verder aan de geschiedschrijving van de gezondheidszorg in Soest en Soesterberg. Wij wensen de nabestaanden de kracht toe om het verdriet te dragen.

Nieuwe leden zijn de heren: Buijtenhuis, Van den Hoeden, Huurdeman, Van de Leen, Paauw, Persoon, Peters, Van Steendelaar, Tjarks, Van Vulpen, Van de Wal, Wijnands. De dames: Hoekstra, Ringenoldus, Pleysier, Pot-Schimmel, Verlaan-van Dorrestein. De families: Van den Berg, Van Dorresteijn, Drinth, Van Eijden, Mos-van Steenkiste enRupert.

Terugblik op het vorige nummer.
Hoewel de redactie probeert om een foutloos boekje te maken, moeten we erkennen dat het de laatste keer weer niet gelukt is. Bij het maken van de omslag is de naam van onze voorzitter HermanSchoemakerniet goed gespeld, onze excuses.

Van Soester Burgemeesters verhaald
De heer Jan Peet merkte naar aanleiding van dit artikel op dat het eerste initiatief tot de sportuitwisseling SoestSoest niet door burgemeester Mr.Samuel Pieter Bentinck (1909-1998) genomen was. De vader van Jan Peet, Theo M. Peet (1916-2003), was als naaste medewerker van burgemeester Bentinck nauw betrokken bij de organisatie van deze sportieve uitwisseling. De allereerste contacten waren al in 1934 gelegd, maar begrijpelijkerwijs is daar niets van terechtgekomen. Al vrij spoedig na de Tweede Wereldoorlog deed de Duitse leraar A.Severing vanuit Soest-Westfalen het verzoek opnieuw om jeugd uit te wisselen. Op dat moment lag dat uiterst gevoelig, want niet iedereen had de oorlog verwerkt. Toch legde burgervader Bentinck het verzoek niet onderin de bureaula. Hij overlegde met de landelijke overheid en daaruit volgde aanpassing dat de Duitsers eerst gastheer zouden zijn. Zodoende kon in de zomer van 1952 een groepje van 23 jeugdige sporters naar het Duitse Soest afreizen. De grote verdienste van burgemeester Bentinck was dat hij zijn nek uitstak door de goedkeuring aan de organisatie te geven. Want als de publieke en de politieke opinie zich tegen de plannen keerden zou hij de gevolgen moeten dragen. Met deze aanvulling kunnen de betrokken historici Jan Peet, Hans Kruiswijk en Wim de Kam instemmen. Meer over de "Sportuitwisseling Soest-Soest tot en met 1992" kunt u nalezen in een artikel geschreven door Th.M. Peet als oud-directeur Sportstichting Soest en gepubliceerd in het voorjaarsnummer 1996 (16de jrg. nr.4) van dit blad.

De zes dames in het Ebbenhorst atelier.
Helaas heeft de foto geen nieuwe namen opgeleverd. Ook is nog niet duidelijk waarom een vrouw een kistje op schoot heeft. Wel kregen we de bevestiging van de heer Kagenaar uit Frankrijk dat zijn overgrootmoeder Barbara (Bartje) van den Hoed (1837-1891) op de foto staat afgebeeld. Haar zoon Wilhelmus (Helmus) Butzelaar gaf volgens de traditionele vernoemingregels zijn dochter de naam Barbara. Zij huwde Co Kagenaar, die werkzaam was als hoofd huisvestingsbureau van de gemeente Soest en zij zijn de ouders van tipgever Wilhelmus (Willem) Kagenaar. Barije Butzedaar-van den Hoed

Wim Schenk, een Soester soldaat gesneuveld op 11 mei 1940
Van de vrijwel onbekende soldaat Wim Schenk en zijn ouders is iets meer bekend geworden. Mevrouw Zon-van Woudenberg heeft haar lange leven al aan de Vosseveldlaan gewoond, en heeft vele bewoners zien komen en gaan. Ook de ouders van Wim Schenk. Op 10 mei 1940 zou ook dit gedeelte van Soest geëvacueerd worden, maar in de consternatie die heerste is de wijk vergeten. Dus ook de ouders van Wim Schenk bleven daar en konden daardoor snel op de hoogte gebracht worden van de tragische gebeurtenis. Het echtpaar Schenk was toen al in bezit van een auto en zijn direct naar Den Haag afgereisd om hun zoon in zijn laatste uren bij te staan. In of na de oorlog is Wim Schenk herbegraven op de begraafplaats aan de Veldweg. In 1986 is het stoffelijk overschot overgebracht naar het Ereveld op de Grebbeberg. Het verdriet om het verlies van hun enige kind is zeker bij moeder zwaar gevallen. Uit de bladen In de rubriek Uit de bladen is geschreven over kunstschilder Damen die aanvankelijk aan de Mendelssohnlaan woonde, maar zonder te verhuizen later aan de Van Goyenlaan zijn thuis had. Wij hadden gesuggereerd dat dit in de Tweede Wereldoorlog op last van de bezetter gebeurd zou zijn. Meerdere lezers attendeerden ons erop dat de straatnaamswijziging pas veel later heeft plaatsgevonden. Wel is nu bekend geworden dat er in het gezin van Alfons Damen meerdere kinderen waren, indien ze nog leven hebben ze een respectabele ouderdom.

Terugblik op eerdere nummers,
Het zou zeker niet misstaan hebben, het portret van koningin Beatrix gemaakt door Ans Markus op de tentoonstelling 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden in Museum Oud Soest. Het portret was al uit de raadszaal verwijderd na de abdicatie maar inmiddels is bekend waar het nu hangt: in het gemeentehuis op de eerste verdieping aan de buitenkant van de publieke tribune van de raadszaal.

Toegangspoort H. Hart ULO school
In de rubriek Verdwenen Soest in de Soester Courant van 19 maart 2014 heeft René van Hal de foto van de toegangspoort van de H. Hart ULO geplaatst. Een van de reacties daarop was dat de poort in de jaren dertig gemetseld was door aannemer en metselaar Jan Hilhorst van de Prins Hendrilclaan 24.