Woonwagenkamp Beukbergen

Jan de Mos

De werkgroep Soesterberg van de HVS organiseert in september in het tijdelijke buurthuis De Linde een kleine tentoonstelling over de historie van het woonwagenkamp Beukbergen. Dit naar aanleiding van de Open Monumentendag met dit jaar als thema 'Op Reis'. De woonwagenbewoners waren van oorsprong natuurlijk allemaal reizigers. Hoewel het kamp officieel op het grondgebied ligt van de gemeente Zeist, maakt het voor een groot deel een integraal onderdeel uit van het openbare leven van Soesterberg, kerk, school,etc.Een stukje over de geschiedenis van het kamp.

Beukbergen ontstond rond 1920 als een groepje woonwagens in het buitengebied van Zeist. Op een van de tot dan onbebouwde vakken langs de 'Wegh der Weegen', tussen de buitenplaatsen Beukbergen en Sterrenberg. Het werd een pleisterplaats voor scharenslijpers, stoelenmatters, venters, kermisexploitanten, muzikanten en seizoenarbeiders. Mensen met beroepen die een reizend bestaan noodzakelijk maakten en voor wie reizen een manier van leven werd. Ze woonden in 'Pipo-wagens' getrokken door een paard.

Vanaf de jaren zestig veranderde het woonwagenleven. Steeds vaker stond men al dan niet vrijwillig op een vaste standplaats, al bleven velen reizen om de kost te verdienen. Beukbergen groeide ondertussen tegen de klippen op. Zelfs toen de overheid in de jaren zeventig opspilising voorschreef van de grote kampen.
De Beukbergers bleven zich verzetten tegen opsplitsing.
Hun familie- en groepsverbanden en hun cultuur wilden ze niet opgeven. Ze zijn tot op de dag van vandaag bij elkaar gebleven. Nadat het eerst werd gedoogd, wordt het nu gelegaliseerd. Partijen zijn het daarover eens geworden en in 2013 is begonnen met de herinrichting van het kamp.

Het aantal standplaatsen en woningen op woonwagencentrum Beukbergen in Zeist gaat van 170 naar ruim 200 en is daarmee het grootste van Europa. Zo'n 100 wagens die te dicht op elkaar staan worden verplaatst om de brandveiligheid te vergroten. Woningen die niet in het nieuwe plan passen, worden verwijderd, maar daar komt nieuwe woonruimte voor terug. Nu staan ze, samen met overheid en samenleving, voor de opgave om met behoud van eigenheid een wijk van Zeist te worden met ongeveer 800 inwoners. De opening van de tentoonstelling is op zondag 14 september om 14:00 uur en is daarna tot en met 12 oktober elke woensdagochtend te bezichtigen van 10-12 uur. Het adres van De Linde is: Christiaan Huygenslaan 4-A, 3769 XW Soesterberg.