De Paltz in de belangstelling

Redactie

Onlangs werden we benaderd door een comité dat de geschiedenis van Landgoed De Paltz wil ontrafelen. Twee van onze leden; Hans Kruiswijk en Bert Smit zijn de trekkers van deze nog naamloze initiatiefgroep. In eerste instantie richt zich de aandacht op de vroeger aangelegde grot, een soort folly wat een tijdje erg populair bij landgoedbezitters was. Er is recent en in het verleden door verschillende historici al het een en ander uitgezocht, vaak is niet duidelijk meer wie wat gevonden heeft.

Oorspronkelijk was dit gebied bekend onder de naam "Heezer Eng" en werd het gebruikt als akkerland. Vanaf 1777 worden er weer pogingen ondernomen om het gebied weer tot landbouwgrond om te vormen. Het 136 morgens ( ca. 116 hectare) grote gebied wordt aangekocht door de "Sociëteit de Landbouw". De kolonisten die zich vestigden waren afkomstig uit het Duitse gebied Paltz, en daardoor is de naam Paltz voor dat gebied in zwang geraakt. In 1872 wordt het complex verkocht aan jhr. LouisRutgers van Rozenburg, deze laat er rond 1876 een kluizenaarsgrot (ook wel hermitage genoemd) bouwen. In de grot werd een monnik geplaatst, compleet met boek. Maar helaas heeft de monnik in de loop der tijd zijn hoofd verloren en is het boek terzijde gelegd. Inmiddels is het cementen boek weer terecht maar zit de monnik daar nog als kip zonder kop. De tekst die te ontcijferen is lijkt "Sic traject gloria et monde" maar waarschijnlijk zal "Sic transit gloria mundi" bedoeld zijn. Een citaat van Thomas á Kempis wat zoveel betekent als 'zo vergaat de glorie van de wereld'. Welhaast een vooruitziende blik!

Iedereen die iets meer weet van het hoofd van de monnik wordt opgeroepen om contact met Bert Smit op te nemen of te mailen naar info@kluizenaarsgrotdepaltz.nl.

Geraadpleegde literatuur; -Soest in de zeventiende en achttiende eeuw, G.J.M. Derks en WA. Heumeman, Soest 2010. —website Utrechts Landschap. — Verdwenen Soest Hervonden 15 juli 1992, Boris Berkhout.