Voorwoord van de redactie

Redactie

De donkere dagen voor de kerst staan weer voor de deur, iedereen is druk om de Kerstdagen weer sfeervol te laten verlopen. Kerst is een gebeurtenis die voor velen een feest van sfeer en traditie is, maar ook een tijd van bezinning en inspiratie. Traditiegetrouw zou de opening van het kerstnummer door een overweging van de voorzitter gebeuren. Soms moeten tradities gebroken worden, enerzijds door onmacht, anderzijds door voortschrijdend inzicht. In dit geval wensen wij Herman de rust om aan een verder herstel van zijn gezondheid te werken, de perspectieven zijn dit jaar zienderogen verbeterd. Daarnaast was er de ruime media aandacht voor het behalen van zijn doctorandustitel, nogmaals gefeliciteerd namens de gehele Historische Vereniging.

Met enige schroom moeten we bekennen dat het aangekondigde themanummer over huisartsen en gezondheidszorg uitgesteld is. Het verwerven van geschikte oudere foto's over dit onderwerp kost meer tijd dan aanvankelijk gedacht is. Wel krijgen de redactieleden door verschillende omstandigheden iets meer tijd en zal in het nieuwe jaar het onderwerp weer vooruitstrevend aangepakt worden.

Inhoud
De foto op de achterzijde van de omslag geeft enigszins het kerstgevoel weer, in een klein artikeltje wordt wat over de geschiedenis van het gebouw beschreven. Reinier Hilhorst voltooide het laatste deel van een oorspronkelijk Soester familie De Beer die buiten hun geboorteplaats furore gemaakt heeft. Richard de Mos beschrijft de tragedie die in de prille vredestijd na de Tweede wereldoorlog binnen de huidige gemeentegrenzen van Soest plaatsvond. Vader Jan de Mos verhaalt dit keer over de familie Beijer. Verder nog wat vaste rubrieken en aankondigingen.

Terugblik op de Open Monumentendag 14 september 2013
De weersomstandigheden waren uiterst belabberd, aanvankelijk leek het erop dat de buienactiviteit in de middag zou meevallen maar klokslag twee uur ging de schuif boven open. Verschillende bezoekers fietsten als verzopen katten van het ene naar het andere monument. Ondanks de gestage regen waren de opengestelde locaties redelijk bezocht. In Soesterberg trok het Cenakel de meeste bezoekers, maar ook de Carolus Borromeuskerk mocht op een grote belangstelling rekenen. Eerlijkheidshalve dient geschreven te worden dat sommige alleen in het dak boven hun hoofd geïnteresseerd waren. De rondleiding op het RK Kerkhof ging die dag begrijpelijkerwijs niet door. Wat Soest betreft waren de meeste bezoekers bij de Kleine Melm te vinden, sommige kwamen zelfs vanaf Hoogerhorst uit Hoogland fietsen. Hemelsbreed maar 500 meter, met de fiets bijna vier kilometer. De markantste bezoekers trokken naar de H. Familiekerk, een op die dag getrouwd stel die een kaars bij het Maria altaar kwamen opsteken. De wethouder van Ruimtelijke Ordening waaronder monumentenbeheer valt werd gesignaleerd in de Oude Kerk. Gezien de weersomstandigheden waren er geen bezoekers die de bijbehorende toren wilden beklimmen. In het Gagelgat en Museum Oud Soest was het gezellig druk, de Ennmakerk lag wat uit de route maar de bezoekers zijn wel getrakteerd op orgelspel. Het organiserend comité zal volgend jaar de voorbereidingen eerder starten, het thema is al bekend; "Op Reis".

Andere activiteiten
De busexcursie ging dit jaar naar Buren, dit in het kader van 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden. In Buren werd het Oranje museum en het Marechausseemuseum bezocht. Niet alles verliep vlekkeloos voor de organisatie, maar soms is ook niet alles te regelen. Ook de torenlezing heeft geen doorgang gevonden, HermanSchoemakerwas en is conditioneel nog niet in staat om deze lezing te geven. Hoewel er al eerder een alternatief geregeld was heeft Herman de ambitie om toch zelf de lezing te geven, daarom is de torenlezing voor onbepaalde tijd uitgesteld. We betreuren het dat de Soester Courant een bericht over de opschorting niet in hun editie wilde opnemen, mogelijk daardoor zijn er twee bezoekers tevergeefs naar de Oude Kerk gekomen. Een afvaardiging van het bestuur was aanwezig bij de onthulling van de gedenksteen "Boerderij van het jaar in de provincie Utrecht 2013" bij boerderij "Het Gagelgat". Ook bij de kennismakingsbijeenkomst met de nieuwe burgemeester Metz waren we vertegenwoordigd.

Reacties op het vorige (monumenten) nummer
Betreffende de zwemwedstrijden tussen de Grote Melm en de Kleine Melm kregen we een tweetal inhoudelijke reacties van onze leden. Jan Veldhuizen uit Soestduinen was een klasgenoot van de winnaar Anton Stigling, ze zaten samen op de Openbare ULO school bij hoofd Jan van der Wal. Zijn vrouw Gerrie van Duinkerken heeft ook een keer aan deze zwemwedstrijd deelgenomen. Ze was toen dertien jaar en was zo uitgeput dat ze niet meer op haar benen kon staan. Ook Antoon Roest kon zich de zwemwedstrijden herinneren en vermoed dat de organisatie daarvan gestopt is toen de waterkwaliteit terugliep. "Zwarte Willem" was ook onbezoldigd badmeester, Antoon en Ben van de Pol (de latere rietdekker) zwommen eens naar de Grote Melnn en wandelden doodgemoedereerd weer terug. Daar troffen zij Willem van den Heuvel die erg kwaad was, deze had twee hoopjes kleren aangetroffen terwijl alle zwemmers wegwaren. Hij had zich verantwoordelijk gevoeld en was ongerust geworden.

Ledenbestand
Bijzonder tragisch is het overlijden op 51 jarige leeftijd van Ko Wantenaar, de echtgenoot van wethouder Rosan Coppes. Wij wensen de nabestaanden de kracht toe om het verdriet te dragen. Nieuwe leden die we verwelkomen zijn mevr. E. van Leeuwen uit Neerijnen en dhr. Bert Smit. Ook onze nieuwe burgemeester dhr. R. Metz zegde toe lid te worden.

Kennismaking met de nieuwe archief assistent
Na vele jaren trouwe dienst heeft de gemeente Soest besloten om van Joop Piekema als archief assistent afscheid te nemen. Ondanks het feit dat het 'moderne' werken tegenwoordig ook na de pensioengerechtigde leeftijd mogelijk is de professionele carrière voor hem voorbij. Wel heeft Joop de wens uitgesproken om nog in de archiefwereld actief te blijven. Ook zullen we hem nog vaak bezig zien met zijn grote passie fotograferen. Voor een afscheidsinterview vond hij de tijd nog niet rijp. Zijn opvolger is al bekend; het is dhr. Joop Akker. Een korte kennismaking met deze jongere verfrissende medewerker heeft plaatsgevonden in Museum Oud Soest tijdens de opening van de tentoonstelling 200 jaar Koninkrijk. Joop is vanaf 1 januari 2014 het aanspreekpunt voor het oud archief (een officiële benoeming tot archief assistent wordt niet gedaan in verband met de mogelijke overgang van het fysieke archief naar het Eemhuis). Vanaf september loopt hij zich al warm om thuis te raken in het 'oud-archief'. Nu is archievenbeheer hem niet vreemd, vanaf 2002 is hij werkzaam bij de afdeling Documentaire Informatievoorziening. Daar is zijn taak de vorming en het beheer van de archieven tot het moment van inventarisatie, daarnaast verzorgt hij mede de interne dienstverlening. De werkelijke inventarisatie voor overbrenging naar het oud-archief geschiedt al tientallen jaren door Archief Eemland.

Nu heeft hij de kans gekregen om over te stappen op publieke dienstverlening en hoopt ook met de vrijwilligers van de Historische Vereniging goed samen te kunnen werken. Was voorheen de woensdag de publieksdag, nu is op de andere werkdagen het 'oud-archief' op afspraak te bezoeken. Joop verwacht de meeste vragen over de bevolkingsregisters en de bouwgeschiedenis van huizen. Hij heeft zich het werken met kadastrale leggers al eigen gemaakt. Hij verontschuldigt zich nu ook al dat hij nog niet bedreven is in het lezen van handschriften uit de 17de en 18de eeuw. Daarom is hij blij dat veel van die bronnen al verwerkt zijn in het boek "Soest in de zeventiende en achttiende eeuw".