Opening tentoonstelling "Buitenplaatsen in Soest en Soesterberg" en de Torenlezing

Ton Hartman

Het was al enige tijd geleden besloten dat in het landelijke jaar van de Historische Buitenplaats ook in Soest aandacht aan dat fenomeen gegeven zou worden. Tot een aparte publicatie is het helaas niet gekomen. Wel is er in samenwerking met Museum Oud Soest gestreefd naar een tentoonstelling over de Soester buitenplaatsen.

De tentoonstellingscommissie heeft in samenwerking met Gérard Derks een compleet overzicht gemaakt van de verdwenen en nog bestaande buitenplaatsen.
Op 12 oktober jongstleden werd deze tentoonstelling geopend. Voorzitter van het Museum Oud Soest Cees Vos heette alle aanwezigen hartelijk welkom, de opkomst was zo groot dat uitgeweken was naar het Gildehuis.

Het Hofslot-gezelschap zorgde voor een sfeer van een buitenplaats in de 19de eeuw met hun kostuums. Dit buurt comité had voor de historische optocht in 2004 een heuse replica van de verdwenen buitenplaats Hofslot nagebouwd en als een levend museum aangekleed. Dankzij voortschrijdend onderzoek voor het boek "Soest in de zeventiende en achttiende eeuw" is inmiddels duidelijk geworden dat de verkeerde foto van een buitenplaats gebruikt is. Maar betreffende de kleding zijn er wel weer foto's tevoorschijn gekomen die de prachtige kleding van het Birkse gezelschap bevestigen. Toentertijd heeft de jury dat ook gewaardeerd met een eerste prijs. Hoewel toen de gedachte eenmalig was zijn we blij dat deze mooie decoratie nu weer aanwezig kon zijn. Daarnaast waren verschillende bewoners die heden ten dage nog in een buitenplaats wonen aanwezig.

Gérard Derks hield een korte inleiding waarin hij de opzet van de expositie verduidelijkte, er is gekozen voor een geografische indeling. Vanaf Paleis Soestdijk wordt een rondgang door Soest gemaakt om in Soesterberg te eindigen. Soms zijn er prachtige historische foto's beschikbaar, verschillende gemaakt door de Soester fotograaf Jan Ebbenhorst & zoon. Daarnaast worden nog bestaande buitenplaatsen weer afgebeeld met een actuele foto. Wethouder van Cultuur Rosan Coppens benadrukte in haar toespraak dat de buitenplaatsen en landhuizen mee moeten veranderen in veranderde omstandigheden. Als levend museum kan een buitenplaats in een economisch moeilijke tijd vaak niet overleven. Haar bezoek eerder op de middag aan het landhuis "Vosseveld" wat weer van functie verandert zal haar in die gedachte gesterkt hebben. Ze had daar het boek "Vosseveld 90 jaar zorg voor kwetsbare kinderen" in ontvangst mogen nemen. Dit boek is ook in het Museum Oud Soest te koop.

De werkelijke openingshandeling; het knippen van het lint werd eendrachtig door de wethouder en de representanten van het gezelschap Hofslot uitgevoerd. Daarna kon in een gezellig samenzijn deze tentoonstelling en ook de andere wisselexposities bekeken worden. De historische vereniging is de samenstellers van deze expositie; Gérard Derks, Ad Neijs, Ruud van Asselt, Reijer Flapper, Henk Groenesteijn en Hanneke Roskam dankbaar. U kunt de tentoonstelling nog tot 13 januari 2013 bezoeken in Museum Oud Soest tijdensde openingstijden.

Torenlezing
Onverwacht veel bezoekers trok de lezing in de Oude Kerk die samen met de commissie Vorming en Toerusting van de Wilhelminakerk, de Oude Kerk en de Rooms-katholieke kerk gehouden werd. De opstelling bleek bij deze opkomst niet geheel handig te wezen maar met een beetje inschikken kon iedereen de presentatie volgen. Het onderwerp was katholiek en protestant in vroeger tijden. Toepasselijker kon de locatie niet zijn want de kerk is door beiden religies eeuwen gebruikt. Zelfs gedurende de schuil of schuurkerkperiode vonden de gelovigen van beiden zijde hun laatste rustplaats in of rond dezelfde kerk. Gérard Derks weet sinds het schrijven van het boek "Soest in de zeventiende en achttiende eeuw" hoe de verhoudingen waren en kon daar boeiend over vertellen. De powerpoint presentatie ondersteunde het verhaal goed. Dat de lezing aansprak bleek ook wel uit de vragen en opmerkingen die gesteld werden. De opmerkelijkste vraag was; wanneer werd de naam Soest of Zoest gebruikt? Gérard vertelde dat het wisselend door de eeuwen heen allebei gebruikt werd, waarop Jan van Hunen opmerkte dat een echte Soesder `zuuker' in de koffie wil.