De toegangspoort van de H. Hart ULO school

Ton Hartman

In de archieven van de historische vereniging bevinden zich foto's waarvan het intrigerend is wat ze voorstellen of waar ze genomen zijn. Reden om een dergelijke foto wat uit te lichten en de achtergronden uit te zoeken.

Ouderen onder u zullen het waarschijnlijk direct herkennen, zeker als ze tot de rooms-katholieke bevolkingsgroep behoorden. Het is de toegangspoort tot de H.Hart ULO school aan de Steenhoffstraat. Toen kon je toch wel van een katholiek dorpscentrum spreken. Naast de Petrus en Pauluskerk en het kerkhof waren daar in de onmiddellijke nabijheid het St. Jozef verenigingsgebouw, de Bonifaciusschool.

Ook het St. Joseph gesticht voor de 'ouden van dagen' en de bewaar en meisjesschool bij de nonnen waren daar gevestigd. De boerenleenbank was op papier wel neutraal maar werd door de katholieke boeren gedomineerd.

Rond 1924 is daar ook de H.Hart ULO school gesticht. Tegenwoordig wordt weleens geschamperd over die verregaande verzuiling, het was wel een laagdrempelige manier om meer jongens aan het studeren te krij gen. Nu was dat studeren dan nog steeds niet voor alle jongens weggelegd, bij het arbeidersvolk vonden ze dat vaak te hoog gegrepen. Bij de boerenzoons was het voor de bedrijfsopvolgers voldoende om wat losse cursussen te doen. Nog eervoller werd het gezien als een zoon niet naar de ULO maar naar het seminarie ging om voor priester te studeren. De mogelijkheden voor meisjes waren nog beperkter.

Toegangspoort
Aan de bouwstijl te zien zal ook de poort wel in die tijd gesticht zijn. Wanneer de poort gesloopt is hopen we met wat hulp van u achter te komen. Het hart van de poort, het glasmozaïek is bewaard gebleven en staat getentoonsteld in een hoekje in Museum Oud Soest. Maar zelf ben ik meer geïmponeerd door het metselwerk en daarmee het robuuste aanzien. Toen ik de foto aan Frans Stokhof de Jong liet zien doceerde hij dat het de stijl van de "vroeg Amsterdamse school" was. Grote vraag is natuurlijk wie de ontwerper van de poort is? Mogelijk is er in de kerkarchieven nog wat te vinden? Ook een mogelijkheid is architect P. Beekman; naar mijn idee een erg productieve bouwkundige, die zich in zijn werk zeker niet beperkte tot een zuil.

De kunstenaar van toen heeft de moderniteit uit die tijd (schoon metselwerk) mooi verweven met de traditie en spirualiteit van het geloof met de Christus afbeelding in het midden. Daarnaast was het goed gefundeerd op oude stenen wat de poort niet eentonig maakte.

In bestaande gebouwen zijn nog vele gevelverfraaiingen te zien, het is de moeite om daar wat meer aandacht aan te besteden.

In onze rubriek Verdwenen Soest in de Soester Courant van 19 maart 2014 is ook aandacht besteed aan deze toegangspoort.