Magazijn "De Birkt"

Wim Peters

Op 11 juli 1918 treden de echtelieden Willem Jacob Groot en Gijsberta Cornelia Knegt in Schoorl in het huwelijk.
Bij zijn huwelijk is Willem koopman.
Het gezin gaat aan het einde van 1922 in Soest wonen en start Magazijn "De Birkt", naast café "Du Passage" aan de Birkstraat. Iets meer dan een jaar later wordt de winkel volledig door brand verwoest. Het betekende het einde van de boek- en kunsthandel annex drogisterij.

Een prentbriefkaart [1] waarop een doorkijkje over de Birkstraat in 1922. De straat is volop met bomen omzoomd. We kijken in de richting van Amersfoort. Links, geheel vooraan, staat het bord van Café Hotel Pension "Du Passage", Birkstraat 17 (later vernummerd naar 45-47). Het perceel zelf is overigens niet op de afbeeleing te zien.

Achter het grote bord was aan het einde van 1922 Magazijn "DE B1RKT" gevestigd. De panden — in die tijd met de huisnummers 19, 21 en 23 — waren eigendom van G. Middelman, café- en pensionhouder in het pand Birkstraat 17 "Du Passage".

De naamsbekendheid van het café gebruikt de nieuwe huurder Willem Jacob Groot om te wijzen op de locatie van zijn magazijn.

Van de situatie die er in het begin van de vorige eeuw sprake was, is niets meer terug te vinden.
En terzijde: de prentbriefkaart is gedrukt in 1922 en verstuurd in 1926. De situatie was toen al anders, want het witgeschilderde pand aan de linkerzijde was enkele jaren daarvoor door brand verwoest.

De nieuwe huurder 

Koopman Willem Jacob Groot en zijn echtgenote openen op zaterdag, 21 oktober 1922 De Boek- en Kunsthandel met Leesbibliotheek en Drogisterij artikelen in het pand Birkstraat 21. Hij huurt het van zijn buurman en het gezin gaat er wonen. In de Soester van 17 oktober 1922 wordt de opening aangekondigd, getuige de advertentie. ("Leesgeld boek 5 cent per deel per week en Gelezen Romans te koop gevraagd. ')

Minder dan drie maanden later is het assortiment in het magazijn meer dan uitgebreid. In een advertentie van 6 januari 1923 staat: "Een Atractie voor Soest is onze uitgebreide Leesbibliotheek, welke wij deze week wederom uitbreidde met 100 nieuwe boeken, zoodat wij thans c.a. 1000 boeken hebben, toch staan wij niet stil en houden rekening met de vraag van 't publiek. Gelezen romans te koop gevraagd, leesgeld 5 cent per deel per week."

Maar dat is nog niet alles: Ook Drogisterijartikelen, koek, beschuit, tabak, sigaren, sigaretten, parfums, zeepen, ansichtkaarten enz. enz.

Op 24 februari 1923 adverteert Magazijn De Birkt met de volgende artikelen: "Levertraan, ScottsEmulsion,Sloans Liniment, Kruiden en Pillen van Maria Wortelboer [2], Bloedwijn, Purol en Purolzeep, Aspirine"Bayer",Bijloos Jachtwater [3], Cambrie Windels, Prima Limonade-Essence 's, Scheerzeep, Toiletzeep enz. enz."
Naast de uitgebreide leesbibliotheek en boekhandel adverteert men ook met "kastranden met en zonder rand"?

Op 4 december 1923 wordt het pand volledig in de as gelegd. Waarschijnlijk is het gebruik van een petroleum-toestel in de drogisterij daaraan debet geweest.
Gelukkig waren er geen slachtoffers, maar de schade was groot. "De verzekering dekt de schade, doch het huis was laag verzekerd" kopte de Soester Bode van 8 december 1922.

In de loop van 1924 wordt op de opengevallen plaats een dubbel woon- en winkelpand gebouwd (thans huisnummers 49 en 51). In nummer 49 is nu Het Vleescentrum gevestigd.

Het gezin Groot —Knegt

Willem Jacob Groot, geboren te Alkmaar omstreeks 1892, koopman, wonende te Soest, Birkstraat 21 en later in Utrecht, zoon van Johannes Cornelis Groot, hoofdbesteller der PTT en Maria Christina Broekhuijsen.
Hij is getrouwd te Schoorl op 1 1 juli 1918 op 26-jarige leeftijd met Gijsberta Cornelia Knegt, (28 jaar) geboren te Hilversum omstreeks 1890, zonder beroep, dochter van Bartholomeus Knegt en Helena Westerveld.

Uit dit huwelijk:
1. Tiny, geboren in Alkmaar omstreeks 1919
2. Betty, geboren in Soest omstreeks 1920 en
3. Lis, geboren in Utrecht in februari 1925.

Het gezin zal na de grote brand wellicht zijn heil in Utrecht hebben gezocht. Het was een korte periode in Soest, die getuige de geboorte van hun tweede kind in Soest, waarschijnlijk in of rond 1920 is begonnen.

NOTEN:
1. Foto's gemeente-archief Soest
2. Maria Jacoba Wortelboer. Zij was vermaard tot ver over de grens om haarb geneestkrachtige kruiden
3. Jachtwater is een soort Hoofd-eau-de-cologne