Jan Hendrik Bezaan (1916-1945)

Ton Hartman

Soester verzetsmensen 6

Over sommige verzetsmensen is bijna niets bekend, hebben zij dit werk in alle stilte gedaan of wilden de nabestaanden deze vreemde periode in het leven snel vergeten? Met deze beschrijving, die meer weg heeft van een oproep, willen wij toch de herinnering bewaren aan deze verzetsman.

Jan Hendrik Bezaan is geboren te Amsterdam op 25 mei 1916.Op 12 november 1936 vestigt de familie Bezaan zich in Soest aan het Kerkpad ZZ 116, zij komen dan van Hilversum. Vader Roelof Johannes Bezaan is bloemist. Bij Jan Hendrik staat als beroep vliegenier vermeld. In het adressenboek 1940 van de gemeente Soest woont de familie aan de Stadhouderslaan 35, in 1953 wonen zijn ouders daar nog steeds.

Op 23 januari 1941 trouwt hij te Soest met Wilhelmina Petronella Antonia Majoor, 20 jaar, waarvan we uit mogen gaan dat zij in Soest woonde. Zijn beroep was toen vliegtuigmaker. Samen gaan ze wonen aan de Lange Brinkweg 74 (nu 92). Er worden twee kinderen geboren: zoon Gijsbertus Jan op 4 mei 1942 en op 23 juli 1943 dochter Maria Wilhelmina (met dank aan Arjan Geers van gemeente archief Soest voor diverse gegevens). Aangezien er toch brood op de plank moet komen bij een jong gezin en in die tijd als vliegenier en/of als vliegtuigmaker geen gewone mogelijkheden voor werk waren, komt hij te werken bij de Crisis Controle Dienst. Tijdens deze werkzaamheden komt hij op 20 oktober 1943 nogal prominent in het nieuws, het volgende bericht verscheen in diverse kranten. Aileende koppen verschilden hier en daar. Controleur C.C.D. vermoord. Zijn collega werd bewusteloos geslagen. Twee controleurs van den C.C.D., den heeren H.W. Muller en J.H. Bezaan, beiden 27 jaar oud en beiden te Soest woonachtig, waren op de Eemweg, te Baarn, op controle toen zij ter hoogte van de bocht in de weg, gerucht achter zich hoorden en wielrijders uit de richting Eembrugge zagen naderen. Zij stelden zich ter zijde van den weg op en gaven met een roode lantaarn aan de wielrijders het sein om te stoppen, onder vermelding dat zij ambtenaren van de Rijkscontrole waren. Een der wielrijders bleef achter bij de anderen en op vermoeden dat deze er tusschen uit wilde trekken begaf controleur Bezaan zich naar hem toe en informeerde wat er vervoerd werd, daarbij constateerende, dat een op de fiets zich bevindende zak, vleesch inhield. Tegelijkertijd riep ook controleur Muller dat hij zakken vleesch bij de anderen wielrijders had aangetroffen. Controleur Bezaan begaf zich weer naar zijn collega, doch werd hierbij aangevallen. Hij kreeg een stevige klap en trappen tegen den onderbuik, waardoor hij het bewustzijn verloor en op het rijwielpad bleef liggen.

Toen hij weer bij kennis kwam, bleek dat de controleur Muller eveneens was aangevallen en aan de gevolgen daarvan was overleden.

Bij het sectie-onderzoek is gebleken, dat zich in het achterhoofd twee kogels bevonden, die den dood moeten hebben veroorzaakt. Eenige arrestaties zijn reeds verricht. De overledene was gehuwd en vader van een kind. De toestand van controleur Bezaan is bevredigend.

De aanslag op controleur blijkt toch een liquidatie van het Baarns verzet te zijn. Van de dochter van verzetsman Bertus Kalf mochten wij vernemen dat Bezaan al eerder contact heeft gehad met de verzetsgroep Raad van Verzet. Bezaan heeft er zijn beklag gedaan over zijn 'lastige' collega Muller, een fanatiek NSB'er. Helaas is er verder niets bekend over de periode oktober 1943 tot zijn dood. J.H. Bezaan is op 21 maart 1945 te Bergen-Belsen overleden, de akte is pas op 24 januari 1947 te Soest opgemaakt, daarbij was zijn beroep weer vliegenier. Hij was bij overlijden 28 jaar. Hij wordt niet vermeld op de erelijst van gevallenen.