Een stukje geschiedenis van ons Groot Gaesbeeker Gilde

Redactie Groot Gaesbeeker Gilde

Het Groot Gaesbeeker Gilde of ook wel Sint Aechten Schuttersgilde van Soest, bestaat in ieder geval al in de 14e eeuw. Met hun buksen, bogen en andere wapens verdedigden de Gildebroeders, die allen geboren moesten zijn in Soest, have en goed. Dat kon zijn in kwesties rond de grensgeschillen met naburige dorpen als Zeist, Leusden en Amersfoort maar mogelijk hebben ook de plunderingen in de strijd tussen enerzijds de bisschoppen van Utrecht en anderzijds de graven van Holland een rol gespeeld in de behoefte aan oprichting en instandhouding van een schuttersgilde.

De benaming "schutter" is hier niet afgeleid van "schieten", alhoewel er gewapend opgetreden kon worden, maar van "(be)schutten", bescherming bieden, in dit geval aan de plaatselijke belangen. Vandaar ook de uitdrukkelijke eis dat gildebroeders in Soest geboren en woonachtig moesten en moeten zijn, een bepaling die namelijk ook nu nog gehanteerd wordt als voorwaarde om gildebroeder te kunnen worden. Door de vanaf de 14e eeuw de in haar bezit zijnde landerijen onder de leden te verpachten kent het Gilde sinds eeuwen activiteiten waarbij de opbrengsten van deze landerijen in feestelijke sfeer worden verteerd. In twee oude gildeboeken zijn de inkomsten en uitgaven van het Gilde vastgelegd over de periode 1682 tot 1919. Daaruit wordt duidelijk dat de omvang en intensiteit van de feesten door de eeuwen heen nog al varieerden.
Het Gilde en de Gildefeesten zoals we ze nu kennen danken we mede aan de heer Wim Schimmel. Hij werd gekozen tot ouderman in 1958 en wekte het vanaf de dertiger jaren slapende Gilde weer tot leven. Vanaf 1960 zijn de Gildebroeders weer gaan schieten om het Koningschap.

Dit jaar dus de 50ste keer! Rondom dit koningsschieten werden steeds meer activiteiten georganiseerd, thans geëvolueerd tot een week vol feest, vertier en vermaak. Met bijna 1000 leden en meer dan 200 vrienden is het Gilde nog steeds een vereniging, waarbij de doelstellingen broederschap en gemeenschapszin op een eigentijdse wijze worden vormgegeven.

Terug naar de beginperiode van de heropleving. Helmus Kok schiet zich in 1960 tot koning op een Gildedag waaraan ook verschillende gilden en schutterijen uit Gelderland deelnemen. In deze periode sluit het Soester Gildekorps zich aan bij de kring Gelderland, mede vanwege de geografische ligging.
Enkele jaren later nemen we afscheid van het Gelderse en binden we ons aan het Brabantse. De kring van schuttergilden Land van Cuijk neemt ons op in haar midden en sindsdien viert ons korps met de ca. 30 andere aangesloten verenigingen minimaal eenmaal per jaar een kringdag. Vanuit Soest vertrekt het korps per touringcar naar het zuiden van het land om veelal voorzien van wat extra prijszilver die avond terug te keren in hun Gildehuis. Het Gilde heeft namelijk de beschikking over een eigen Gildehuis. Tijdens de Gildefeesten Soest 1991 wordt dit Gildehuis officieel geopend en ingewijd door pastor Gerard van de Beek. Gerard van de Beek was overigens de eerste Gildepastor. Door een kleine wijziging in de statuten werd hij in 1989 officieel benoemd in zijn nieuwe functie.

Bij de Gildefeesten van 1991 presenteert het Gildekorps zich ook in nieuwe uniformen. De bestuursleden zijn vanaf dat moment geüniformeerd gelijk aan haar korps. De lange jacquets kunnen na 30 jaar dienst te hebben gedaan terug de kast in. 1991 is op velerlei gebied een bijzonder jaar. Behalve de genoemde Gildepastor, het Gildehuis en de uniformen neemt na 33 jaar Wim Schimmel afscheid. Hij draagt het oudermanschap over aan Wim van den Breemer tijdens de Algemene Leden Vergadering.

Eerdergenoemde Wim Schimmel, gekozen tijdens een rumoerige vergadering tot voorzitter / ouderman bracht weer leven in (zijn) club.

Hij leidde het Gilde gedurende de periode 1958 — 1991 van een klein bestuur met enkele raden (niet nader benoemde bestuursleden) naar een zeer volwassen vereniging met zoals eerder genoemd zo'n 1000 leden. Daarnaast is ook het visitekaartje van het Gilde, het korps, gestaag gegroeid naar een 50-tal geüniformeerde muzikanten, vendeliers en niet te vergeten schutters. Behalve deze groei zijn er in zijn voorzittersperiode vele andere hoogtepunten te noemen, zoals: de presentatie tijden de eerste Gildedag in 1960, de aanschaf in 1974 van De Blaak, de optredens tijdens de Prinsjesdagen, het bezoek aan de Pausmis in Den Haag, het optreden bij de Hoge Raad van Adel, de pelgrimages en wellicht is bij velen het meest bijgebleven het Landjuweel in 1987.

Het jaar 1987 is voor het Soester Gilde namelijk een heel bijzonder en ook belangrijk jaar geweest. Het Groot Gaesbeeker Gilde kreeg van de Noordbrabantse Federatie van Schuttersgilden toestemming om een heus Landjuweel te organiseren. Dit is de grootste gildemanifestatie die de Brabantse gilden kennen.

Naast een gildedag werden nog tal van andere culturele activiteiten in de Soest georganiseerd. In de periode van 21 augustus tot en met 6 september werden dan ook een grote variëteit aan culturele, muzikale, sportieve, folkloristische en Gilde-activiteiten georganiseerd. Niet minder dan 40 activiteiten in een periode van 17 dagen.

De Blaak maar eigenlijk heel Soest was het actieterrein van het Landjuweel Soest 1987. Het programma bevatte ondermeer een Historische Optocht, een Internationaal Folkloristisch Dansfestival, een Caribean Festival, een muziekspektakel, een groots openingsfeest met een keur aan Soester artiesten en natuurlijk de Brabantse Gildedag met een deelname van bijna 100 gilden uit de 6 Kringen van de Noord-Brabantse Federatie van Schuttersgilden. Het openingsschot van de feestweken werd door de Commissaris van de Koningin, jhr P. Beelaerts van Blokland, gelost middels een kanonschot nabij de Oude Kerk.

Na het Landjuweel in 1987 zien we dat het gilde een "nieuwe" plaats in de gemeenschap heeft verworven. Deze ontwikkeling leidde ook tot een herijking van de verenigingsstructuur. In 1989 zijn nieuwe statuten vastgesteld en is er gekozen voor een bredere samenstelling van het bestuur. Het Gilde heeft mede vanaf dat moment bewezen grootschalige activiteiten te kunnen organiseren.

Zo ook wordt er tijdens de Gildefeesten in 1996 de Vrije Gildedag van de Kring van Schuttersgilden Land van Cuijk georganiseerd. Niet minder dan 35 gilden nemen ditmaal mee aan deze Gildedag, waaronder de Schtzenverein Grosse Westhofe uit Soest Duitsland.
De dag wordt geopend met een Plechtige Eucharistieviering met Gilde-eer in de gildetent met als hoofdcelebrant Mgr.J. de Kok, hulpbisschop van Utrecht. Hoogtepunt op deze zeer warme zondag de Optocht door de straten van Soest en de Massale Opmars op het gildeterrein De Blaak. Daar het Gilde de smaak te pakken heeft en vele deelnemers het een feest vinden om naar Soest te komen organiseert ze ook in 2004 tijdens de 975ste verjaardag van de gemeente Soest een even goede als feestelijke Gildedag.

Behalve de doelstellingen broederschap en gemeenschapszin te eerbiedigen, eerbiedigt het Gilde met het vaandel, de hoofd-"vlag" ter onderscheiding van de draaivendels, altijd "God Koningin en Vaderland" (U groet het vaandel en het vaandel groet God, Koningin en Vaderland, of haar vertegenwoordigers). Dus een uitnodiging om in 2002 het huwelijk van ZKH Prins Willem Alexander en Prinses Maxima luister bij te zetten sloeg het Gilde niet af. Het bekende verfbommetjes incident konden we helaas niet voorkomen, al kwam niet alle verf op de koets terecht, ook enkele korpsleden werden "getroffen".

Een jaar later werden we wéér in Den Haag gesignaleerd. Ditmaal om de Pausmis ter ere van het 25ste ambtsjubileum van Paus Joannes PaulusIImee te vieren. Heel langzaam leest u zo'n 50 jaar recente geschiedenis van het Groot Gaesbeeker Gilde of Sint Aechten Schuttersgilde van Soest.

Dit jaar dus de 50ste editie van het Koningsschieten. Volgend jaar bestaat het korps 50 jaar en zal er een bijzonder programma opgesteld worden en het jaar daarop viert het Gilde weer het 4-jaarlijks teerfeest met onder ander het dansen om de Gildsboom en de teermaaltijd voor haar leden.

Het Gilde, een Soester vereniging voor jong en oud en voor elk wat wils