Soester vereniging (deel 4) Vogelvereniging De Soester Vogelvrienden (SVV)

Wim de Kam

Op 17 november 2005 mocht ik de jaarlijkse tentoonstelling van de Soester Vogelvrienden openen in hun nieuwe verenigingsgebouw in het Desmond Tutucentrum aan de Molenstraat.
Ik heb die gelegenheid maar aangegrepen om me enigszins te verdiepen in de historie van deze vereniging ten behoeve van een artikel in dit blad en daartoe met verschillende leden gesproken.

De vereniging is opgericht op 15 november 1952. Eén van de mensen die bij de oprichtingsvergadering aanwezig was, is de nu 77 jarige D.J.Kuijper, die nu mede als gevolg van zijn jarenlange (bestuurlijke) inzet voor de vereniging één van de ereleden is. Hij was daarvoor als jongeman lid van een vogelvereniging in Baarn. En dat waren meer Soesters. Het aantal Soesters dat lid van die vereniging werd groeide zodanig dat met behulp van de Baarnse afdeling in Soest een eigen vereniging werd opgericht. De eerste voorzitter werd de heer J.W.Kaspers, een politieagent. Dus met het toezicht op verboden wildvangst moet het vanaf het begin wel goed hebben gezeten.
De hobby van het houden en kweken van vogels en het mede in verenigingsverband bezig zijn met die hobby is in Soest historisch gezien nog betrekkelijk jong. Dat wil niet zeggen dat er daarvoor geen interesse was voor vogels en vogelvangst. In de Soester Courant van 9 november 2005 heeft Jan van Steendelaar in zijn gewaardeerde rubriek "Van heidehut tot residence"een artikel gewijd aan de vooroorlogse vogelvangst. Hoewel het artikel deze keer niet specifiek over Soest gaat wordt daarin wel gemeld dat ook in Soest de zogenaamde 'vinkers 'actief waren in het vangen en verhandelen van zangvogels. De oudere leden van de vereniging die ik heb gesproken bevestigden dat zij in hun jeugd aan die "sport" ook hebben meegedaan. Een jeugdzonde lijkt me die nu ruimschoots is verjaard.
Inmiddels is van wildzangvogels die in volières worden gehouden mede als gevolg van de strenge regelgeving al lang geen sprake meer. Het gaat nu alleen nog maar om gekweekte zangvogels en die worden nu aangeduid als Europese cultuurvogels.
De Europese cultuurvogels die in volières verblijven dienen geringd te zijn met een door het ministerie voorgeschreven ringmaat. Naast de gekweekte Europese cultuurvogels zijn er de tropische (zang)vogels die onder strenge voorwaarden en beperkingen mogen worden geïmporteerd.
Mede als gevolg van de gestegen welvaart is in de loop van het verenigingsbestaan het aantal soorten vogels dat wordt gehouden, gekweekt en geëxposeerd behoorlijk toegenomen.

Het doel van de vereniging is blijkens de statuten
- het bevorderen van de vogelkweek, de vogelkennis en vogelstand in de ruimste zin van het woord;
- het behartigen van de belangen van de leden;
- het onderhouden en verstevigen van de band tussen de leden onderling. 

De Soester Vogelvrienden kende per 1 januari 2005 : 4 ereleden, 3 leden van verdienste, 120 seniorleden, 10 subleden, 12 jeugdleden en 80 donateurs. Er is nog steeds sprake van groei.
Het hoogtepunt van het verenigingsleven is de jaarlijkse onderlinge vogeltentoonstelling.
In de jaren vijftig waren de vogeltentoonstellingen in eerste instanties meer shows dan wedstrijden. De tentoonstellingszalen werden versierd met veel planten en bloemen. De aquariumvereniging Zilver Tetra werd daarbij de gelegenheid geboden haar hobby uit te dragen. Een rol daarbij speelde de toenmalige secretaris van de aquariumvereniging Piet Dijkman, die later ook in de Vogelvrienden bestuurlijk en anderszins actief werd. In een recent nummer van het verenigingsblad Kweeklust wordt de rol van Piet Dijkman en van de naar hem genoemde wisselbeker voor de clubkampioen belicht.
Een probleem bij het organiseren van de tentoonstellingen en ook de overige activiteiten van de vereniging was gedurende de eerste dertig jaar het ontbreken van een eigen verenigingsgebouw. Talloze (nu verdwenen accommodaties) werden gebruikt: café Stalenhoef aan de Kerkstraat, café Eem land, De Gouden Ploeg, het verenigingsgebouw St. Jozef, de Viersprong (Kouwe hoek) en niet te vergeten de verenigingsruimte van de EHBO.
Ook in ander opzicht ging het de vereniging niet altijd voor de wind. Door verschillen van inzicht ontstond een splitsing waaruit is geboren de in Soest ook actieve vogelvereniging Vogelvreugde. De verhoudingen zijn gelukkig in de loop van de jaren genormaliseerd en bij sommige exposities wordt samengewerkt.
Het ontbreken van een eigen clubruimte werd in de loop van de tijd steeds nijpender. In 1980 besloot het bestuur onder leiding van de toenmalige voorzitter Wim Kuijer ( ook een gewaardeerd lid van de HVS) de nodige stappen te zetten voor de realisering van een eigen verenigingsruimte, waarbij Wim Kuijer zich in financiële zin garant stelde voor de financiële gevolgen. Op 28 augustus 1980 stond er een advertentie in de Soester Courant dat de houten schoollokalen op het terrein van de voormalige r.k. Mavo aan de Steenhoffstraat te koop waren. Belangstellenden konden een bod doen. Wim Kuijer heeft namens het bestuur van de SVV een bod gedaan van f 1000,-- ( 454 euro) voor de aanschaf van de klaslokalen. Wim Kuijer, die inmiddels lid van verdienste is van de SVV en bijna dagelijks nog heel actief is als verenigingslid, vertelde me dat dit gelet op de staat van de noodlokalen een reëel bod was want het was bijna een "ruïne"geworden en ze moesten op een andere plek worden opgebouwd.

Die andere plek werd na enig gezoek de speelplek van de voormalige St.Josephschool aan de Parallelweg. Een club van vrijwilligers onder leiding van Cees van Doorn offerden hun en energie om het onderkomen te realiseren. En tegenvaller was dat tijdens de werkzaamheden Cees van Doorn zeer ernstig ziek werd. Gelukkig heeft hij die ernstige ziekte overleefd en kon ik met hem — inmiddels ook erelid van de vereniging — op 17 september jl. terugblikken op die tijd.
Op 17 oktober 1981 werd het verenigingsgebouw, genaamd De Vogelzang, officieel geopend door burgemeester Paul Scholten.
Het gebouw bood ruimte voor nieuwe activiteiten. Zo werd in 1982 ter ere van het 30 jarig bestaan een districtstentoonstelling georganiseerd. Het clubgebouw was daarvoor te klein en tijdelijk werd er een keet bijgeplaatst. Ook was er al een zeecontainer aangeschaft voor de opslag.
In 1984 organiseerde de Nederlandse Zebravinken Club (want de liefhebbers van speciale zangvogels hebben vaak ook nog een eigen club) een internationale zebravinkententoonstelling in Vogelzang. Er waren 887 zebravinken ingeschreven met deelnemers uit Denemarken, Duitsland, Zwitserland, Frankrijk, België en uiteraard Nederland. De expositie werd geopend door de ambassadeur van Australië.
In 1985 werd bij de jaarlijkse vogeltentoonstelling tevens een expositie ingericht die in het teken stond van "Samen leven met vogels". Daarbij ging het zowel om vogels zoals ze buiten in de natuur leven als om vogels in volières. Ook materiaal van de Vereniging tot bescherming van vogels die altijd met een enigszins kritische blik de vrienden van de volièrevogels volgde was daar aanwezig. Regelmatig worden ook lezingen gehouden waarbij vanuit verschillende invalshoeken de omgang met vogels wordt belicht.
In 2000 startte de SVV voorzichtig met een vogelruilbeurs.
In datzelfde jaar werd een inspraakbijeenkomst belegd door het gemeentebestuur over het bestemmingsplan Spoordal. In dat plan was voorzien dat er woningbouw zou moeten komen in het gebied waar het verenigingsgebouw stond. Handhaving van het gebouw zou vanwege de geplande nieuwbouw niet mogelijk zijn. De SVV stelde dat de gemeente dan maar moest zorgen voor een andere voor de vereniging acceptabele accommodatie op een acceptabele plaats. Na een aantal jaren van onzekerheid werd in december 2003 overeenstemming bereikt met de gemeente over huisvesting van de SVV in de voormalige Desmond Tutuschool.

Bij de onderhandelingen speelden namens de SVV onder andere Joop van den Hoek en Herman Duit een belangrijke rol. Beiden zijn lid van verdienste van de vereniging en wat Herman Duit betreft ( al jaren ook een gewaardeerd lid van de evenementencommissie van de HVS) mocht ik getuige zijn van de bekendmaking van zijn aanstelling als lid van verdienste op 17 november jl.
Op 3 september 2005 kon na een grondige verbouwing het nieuwe verenigingsgebouw in hetDesmondTutucentrum door de heer Marinus, voorzitter van de Nederlandse Bond van Vogelvrienden officieel worden geopend.
Ter gelegenheid van de opening werd door mevr. AnsMann,die jarenlang directeur is geweest van de voormaligeDesmondTutuschool aan het bestuur van de SVV een foto overhandigd waarop de voormalige villa Ingenhof aan de Molenstraat stond afgebeeld met een boom die ter plaatse nog steeds aanwezig is en met op de achtergrond de molen De Windhond. Dat historische kiekje plaatsen we met genoegen ook in ons blad.
De vereniging, zo is mij gebleken, is op dit moment nog zeer vitaal met de dertiger Ronald van der Putten als voorzitter (was eerder al secretaris) die niet alleen bestuurlijk veel werk verzet maar ook z'n hobby met liefde en succes beoefent. Bij de tentoonstelling vielen dan ook enkele van de door hem gekweekte en ingezonden vogels in de prijzen.
Wat mij tenslotte opviel is dat deze hobby vooral een zaak is van mannen. Dat wil niet zeggen dat vrouwen niet actief zijn in de vereniging maar deze activiteiten zijn meer gericht op de gezelligheid ( de onderlinge band van de leden) en praktische zaken en niet zozeer op het kweken van de vogels. Hoe zal dat over 50 jaar zijn?