Soester vereniging (deel 3) Algemene Gymnastiek- en Athletiekvereniging Soesterberg

Johan Hilhorst

Deze keer wordt de geschiedenis van een Soesterbergse vereniging beschreven. Soesterberg kent een rijk verenigingsleven. Dat is door de jaren heen zo geweest. Het dorp heeft goede sportvoorzieningen (gekend). De Algemene Gymnastiek- en Athletiekvereniging viert dit jaar haar 75-jarig bestaan.
Het initiatief tot de oprichting van de vereniging wordt in 1930 door enkele Soesterbergers genomen, onder andere de heren Grothewahl sr., Peters, in 't Hout, Kol. Sar, Smits en de toenmalige hoofden van scholen. Bij de viering in 1980 van het 50 jarig bestaan van de vereniging is de historie van de vereniging opgetekend. Deze beschrijving is als uitgangspunt genomen voor deze bijdrage.

De statuten van de vereniging worden bij koninklijk besluit van 10 september 1935 goedgekeurd.
De verlenging van de koninklijke goedkeuring van de statuten volgt op 12 april 1961. In de algemene ledenvergadering van 21 februari 1979 worden nieuwe statuten voor de vereniging vastgesteld.

Op 27 oktober 1930 wordt een oude school door de gemeente Soest verbouwd tot een bruikbaar gymnastieklokaal. Soesterbergers richten de vereniging op en door middel van allerlei acties zoals inzamelingsacties, fancy-fairs enz worden bij de bevolking de nodige gelden ingezameld en kan voor een bedrag van f 1100,-- de allernoodzakelijkste materialen worden aangeschaft. Het doceren van lichamelijke oefening kan beginnen. Al na enkele maanden wordt een eerste succesvolle openbare uitvoering gegeven in het toenmalige theehuis "Soesterdal". Het groeiend aantal leden is aanleiding de volgende openbare uitvoeringen te spreiden over meerdere avonden omdat iedere zaal te klein is.
Het opvoeren van het turnpeil wordt voorvarend aangepakt en deelname aan regionale wedstrijden volgt spoedig. Op 9 februari 1934 valt de vereniging de eer te beurt deel te nemen aan de gala-uitvoering van de Stichtse Turnkring.
Een jaar later, op 9 november 1935, viert de vereniging haar eerste lustrum. Een feest dat grote belangstelling trekt uit de gehele provincie en ver daarbuiten. De viering van het 10-jarig bestaan van de vereniging is niet mogelijk vanwege oorlogsomstandigheden. Het gymnastieklokaal wordt gevorderd voor centrale keuken, paardenstallen enz. Veel turnmateriaal verdwijnt. Een brug en rekstok kunnen op strategische wijze onder de ogen van de bezetters worden weggenomen en elders opgeslagen.
De verenigingsactiviteiten worden tijdelijk bevroren. De notulen over de oprichting worden op bekwame wijze door de heer van Beesd bewaard. Dit blijkt van groot belang voor de voortzetting van de vereniging in latere jaren. Eind 1948 worden in Soesterberg pogingen ondernomen een gymnastiekvereniging op te richten. Kennelijk is men niet op de hoogte van het bestaan van A.G.A.V.S. Het verkiezen van een nieuw bestuur is echter voldoende om A.G.A.V.S nieuw leven in te blazen. Een grote toeloop van leden volgt.
In 1953 krijgt het R.K. schoolbestuur vergunning voor de bouw resp. verbouw van de St Carolusschool. De gemeenteraad van Soest besluit in haar vergadering van 21 februari 1954 financiële medewerking te verlenen en spoedig wordt begonnen met de bouw van een gymnastieklokaal. De eerste algemene ledenvergadering na de bevrijding van ons land, de vereniging telde 65 leden, wordt op 29 december 1954 gehouden en het bestuur wordt samengesteld uit: S. Paulides, voorzitter; de heer P.C. Pieren, secretaris; Mevr S Nooder-Willems, penningmeester en de leden Mej. van Beesd en de heer Th. De Bruyn. Op 26 januari 1955 bedraagt het ledental reeds 237.
De eerste vaste technisch leider wordt de heer Ouwerkerk uit Hilversum. Echter dat is vanwege emigratie van korte duur. Een moeilijke periode volgt om een nieuwe bekwame leider te vinden. Op 31 januari 1957 wordt de heer Bravenboer de nieuwe voorzitter van de vereniging en in 1958 wordt de heerHalberstadt, onderwijzer aan de openbare lagere school, belast met de technische leiding.
In 1959 wordt begonnen met het organiseren van vakantiekampen. Het eerste kamp is in Garderen gehouden.
Er volgt een fusie met de handbalvereniging "Vlido"op 12 november 1959. De sportactiviteiten worden uitgebreid met volleybal. Hierover volgt later een afzonderlijk artikel.

De vereniging kampt door het groeiend ledental van de gymnastiekafdelingen (inmiddels is er ook een afdeling ritmische gymnastiek opgericht) met een groot gebrek aan goede accommodatie. Er wordt voor diverse afdelingen overgegaan tot het invoeren van een ledenstop.
De voorzitter moet vanwege gezondheidsredenen zijn functie neerleggen en wordt opgevolgd door de heer J.H Esmeijer. Bij de viering van het 30 jarig jubileum, tijdens de grote gala-uitvoering in het officierscasino, krijgt de vereniging van de Soesterbergse bevolking een kompleet uitgeruste drumbandinstallatie.
De vereniging kent een actief verenigingsleven met vele activiteiten zoals sportuitwisselingen met de Soester Turn Verein (SoestWestfalen),vakantiekampen, wandelmarsen, drum bandevenementen, turnwedstrijden, opleiding tot voorturners/sters, kadervorming, zwemonderwijs enz.

De viering van het 35-jarig bestaan in 1965 begint op 8 mei van dat jaar met openlucht turn- en gymnastiekdemonstraties, vol leybaltoernooien, bondswandelmarsen en nagenoeg in elk weekend een of andere vorm van buitensport. Hoogtepunt is ongetwijfeld het optreden van de Kapel der Koninklijke Luchtmacht o.l.v. Majoor van Diepenbeek, met een perfect ereconcert en taptoe.
In de jaren 1965/1966 krijgen de plannen voor de bouw van een dorpshuis in Soesterberg meer vorm. In 1966 wordt de nadruk gelegd op het deelnemen aan turnwedstrijden en tijdens de kringwedstrijden van het Gooi worden zeer goede resultaten geboekt.
De wandelafdeling neemt deel aan vele wandelevenementen met de jaarlijkse deelname aan de Airborn-marsen te Oosterbeek als hoogtepunt.
In Soest worden op 22 maart 1967 voor de eerste maal de Soester Turnkampioenschappen gehouden. A.G.A.V.S wist de meeste titels in de wacht te slepen. Ook in 1968 en 1969 gaan de meeste titels naar de Soesterbergse vereniging.
In 1969 wordt de tafeltennisafdeling opgericht, men behaalt in de eerste jaren menig kampioenschap. In 1968 begint aan het Dorpsplein in Soesterberg de bouw van een dorpshuis, gevolgd door de officiële opening op 6 september 1969. In 1970 worden in het kader van het 40-jarig bestaan van de vereniging weer vele activiteiten georganiseerd met een grote gala-avond op 31 oktober als afsluiting.

Dankzij een inzamelingsactie onder de bevolking kan het bestuur een nieuw vaandel in ontvangst nemen.
De vele evenementen die in samenwerking met andere sportverenigingen worden georganiseerd leiden tot vele besprekingen om in Soesterberg tot één sportvereniging te komen, echter zonder resultaat.
Technisch leider v.d. Steen beëindigt na acht jaar zijn functie per 1 november 1970 en wordt opgevolgd door de heren Oostveen en Pieren jr.
In 1971 volgen er weer vele successen voor de volleyballers en de tafeltennissers. Er wordt deelgenomen aan de rayonwedstrijden van de Stichtse turnkring en de drumband neemt deel aan evenementen in binnen- en buitenland.

In 1972 behaalt A.G.A.V.S topsuccessen bij de rayonwedstrijden van de Stichtse Turnkring.
A.G.A.V.S neemt ook actief deel aan de sportuitwisselingen met Soest Westfalen.
In 1952 is de eerste sportuitwisseling met SoestWestfalengeorganiseerd. De organisatie ligt vrijwel geheel bij het gemeentebestuur. Later komt de organisatie in handen te liggen van de Soester Sport Federatie, echter deze opzet liep later spaak. De Soester Sportfederatie beëindigt (in 1958?) haar werkzaamheden. Wel zijn er verenigingen zoals P.V.0, A.G.A.V.S en de zwemvereniging "De Duinkïkkers" die op eigen initiatief actief blijven door ontmoetingen met zusterverenigingen in de Stadt Soest te organiseren. Wellicht daardoor klinken er in de loop der jaren weer stemmen die aandringen op herstel van de officiële uitwisselingen.
Met medewerking van de gemeenteraad van .Soest worden in 1970 de sportuitwisselingen met SoestWestfalenopnieuw opgestart. De organisatie komt in handen van de gemeentelijke sportstichting.[2]
De Soesterbergse turnverenigingen nemen met één selectiegroep in 1972 deel aan deze uitwisseling.

Naast de sportsuccessen in dat jaar geniet de drumband internationale belangstelling in Celle-Duitsland met o.a.TheBand of the Green Jackets, Trompettercorps der Cavalerie, Heeres Muzikkorps, Muzikzug MTV.
De kleutergymnastiek, de jazz- en ritmische oefening zijn succesvol onder de bezielende leiding van mevr Kruyd.
De voetbalvereniging Soesterberg viert in 1972 haar gouden jubileum en A.G.A.V.S biedt de jubilerende vereniging en de inwoners van Soesterberg een grote sportmiddag aan.
De heer P.C. Pieren legt in verband met drukke werkzaamheden zijn bestuursfunctie neer. Hij wordt, tijdens een grote showavond, benoemd tot erelid van de vereniging.
In 1977 volgt voor de heer Pieren (lid van de gemeenteraad van Soest van 1-9- 1953 tot 16-8-1973 als fractielid en —voorzitter van de P.v.d.A [3] de benoeming tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.
In 1972 kwam het bestuur met het voorstel een tennisafdeling op te richten. Dit voorstel deed veel stof opwaaien. Inmiddels is in Soesterberg deLTV Soesterberg opgericht. Deze vereniging beschikt over tennisbanen in het sportpark Kerklaan.
De uitgifte van een clubblad vergt veel bestuurlijk overleg in 1973. Het is niet langer verantwoord zo'n uitgebreid clubblad uit te geven. Het overleg resulteert in een samenwerking met de voetbalvereniging Soesterberg voor een gezamenlijk clubblad.
In 1973 wordt het 25- jarig regeringsjubileum van H.M Koningin Juliana gevierd.
De vereniging neemt deel aan de festiviteiten die ter gelegenheid van dit jubileum worden georganiseerd. In 1974 wordt gestart met het organiseren van turnwedstrijden tussen A.G.A.V.S. en Bilthoven DOSC.
De belangstelling voor de turnsport loopt in belangrijke mate terug en dat levert het bestuur de nodige hoofdbrekens op. Het bestuur concludeert dat met name de opkomst van de teamsporten en de recreatiesport daarvoor mogelijk aanleiding is.
Het jaar 1975 is weer een jubileumjaar. De vereniging bestaat 45 jaar. Het feest wordt op een eenvoudige en passende wijze gevierd met een grote regionale sport- en speldag op het terrein aan de Kampweg.
In september van dat jaar wordt het majorettekorps gepresenteerd waarmee o.l.v. mevr Twigt een hartenwens van de heer van Loveren wordt vervuld.
Geheel onverwacht overlijdt het voormalig bestuurslid de heer K.J. Bravenboer.
Hij is ondermeer van groot belang geweest voor organisatie van de vele vakantiekampen en de grote uitvoeringen in de zestiger jaren.
Voorzitter de heer J.H. Esmeijer heeft in 1972 te kennen gegeven te willen terugtreden. Op 16 september 1975 wordt in de algemene ledenvergadering besloten de heer Esmeijer te benoemen tot erelid. Op de afscheidsbijeenkomst op 24 november 1975 wordt hem de Speld van Verdiensten van het KNVG uitgereikt.
Tijdens de Algemene Ledenvergadering van 16 november 1975 neemt de heer P.C. Pieren, daartoe uitgenodigd, de voorzittershamer ter hand.
In de jaren 1975 en 1976 wordt geprobeerd te komen tot vergaderingen met alle Soesterbergse verenigingen om gezamenlijk problemen op te lossen en in de bestuurlijke activiteiten tot meer coördinatie te komen. De goede bedoelingen leiden niet tot het gewenste resultaat en de verenigingen groeien weer uit elkaar. In 1976 organiseert de drumband in samenwerking met de PopgroepSolitudeen A.G.A.V.S voor ruim 500 bezoekers een zomerfestival.
De zwemafdeling wordt na een periode van 13 jaar in 1976 opgeheven en in het bijzonder worden de heer Klinkenberg en mevrouw Kremer bedankt voor hun inzet voor het zwemonderwijs binnen de vereniging.
In 1977 stelt A.G.A.V.S. zich ten doel zich te presenteren t.b.v. de geestelijk- en lichamelijk gehandicapten. Op 25 januari wordt voor de verpleegden van de Sterrenberg een grootse uitvoering gegeven.
Mevr S. Nooder-Willems, sinds 1954 lid van het bestuur, bedankt om persoonlijke redenen voor het bestuurslidmaatschap en mevr Kruyd (leiding van de kleutergymnastiek, de jazz- en ritmische oefening) legt haar functie om gezondheidsredenen neer. In de Algemene ledenvergadering van 25 oktober 1977 wordt Mevr Nooder benoemd tot ere-lid van de vereniging, terwijl zij tevens de speld van verdiensten van de Koninlijke NederlandsGymnastiek Verbond ontving.
In 1977 komt een intensief overleg op gang tussen de plaatselijke gymnastiekverenigingen Laetititia, de Springbokken en A.G.A.V.S. met als resultaat dat gezamenlijke problemen meer gecoördineerd kunnen worden behandeld.
In 1978 wordt de vereniging gekweld door ernstige ziekte van voorzitter en penningmeester.

Secretaris de heer G. Kremer zorgt ervoor dat de normale verenigingsactiviteiten kunnen doorgaan.
Als gevolg van de geringe belangstelling wordt in 1978 besloten de majoretteafdeling op te heffen.
Bij de Soester turnkampioenschappen in 1978 worden de meeste turntitels behaald door de gymnastiekvereniging De Springbokken uit Soest.
Bijzonder in Soesterberg is de realisatie van een Amerikaanse wijk, genaamd Apollo. In 1978 worden initiatieven ontplooid om ook de bewoners van deze wijk in het verenigingsleven te betrekken.
In dat jaar tekent zich ook de afnemende belangstelling voor de turnsport meer en meer af. Uit bestuurlijk overleg komt naar voren dat de activiteiten van de overheid met betrekking tot de recreatiesport hierin een belangrijke rol vormt.

Dit komt ook naar voren bij de deelname aan de avondvierdaagse via verenigingsverband. De deelnemers aan deze historische wandeltochten nemen liever deel als individu dan in verenigingsverband.
In de tweede helft van de 70-er jaren van de vorige eeuw worden in Soesterberg een aantal buitensportvoorzieningen gerealiseerd. In het sportpark aan de Kerklaan wordt een tennispark voor de nieuw opgerichte tennisverenigingLawn Tennisvereniging Soesterberg en een korfbalaccommodatie voor de korfbalvereniging Oranje aangelegd. Nabij de Sterrenbergweg verrijst een nieuwe voetbalaccommodatie die in de plaats komt van de voetbalvelden gelegen aan de Kampweg. Met de totstandkoming van deze buitensportvoorzieningen is een tekort aan binnensportaccommodaties in Soesterberg, met name voor de zaalsport, extra voelbaar. De volleybalafdeling, maar ook de korfbalvereniging, beschikken immers niet over een overdekte accommodatie die aan de wedstrijdeisen voldoet. In die jaren is er dan ook een discussie gaande over de vraag op welke wijze in de behoefte aan overdekte sportruimte kan worden voorzien en op welke wijze het dorpshuis beter zou kan functioneren. Het bestuur van het dorpshuis heeft grote financiële zorgen, vooral vanwege de personeelslasten. Het brengt vele groepen in Soesterberg in beweging. Een aantal sportverenigingen bieden het gemeentebestuur een notitie aan over hoe en onder welke voorwaarden men mogelijk tot de bouw van een sporthal in Soesterberg kan komen.
A.G.A.V.S blijft echter niet gespaard voor nieuwe personele problemen. In 1978/1979 moet nieuw kader worden aangetrokken voor de technische begeleiding. Het bestuurslid, de heer J Klinkenberg, is genoodzaakt na een bestuursperiode van 17 jaar om gezondheidsredenen terug te treden. De Algemene Ledenvergadering van 21 februari benoemt hem tot ere-lid. Tevens ontvangt hij de Erespeld van Verdiensten van het KNGV. Juist voor de viering van het 50 jarig bestaan van de vereniging moet ook de secretaris, de heer G. Kremer, om gezondheidsredenen zijn functie, die hij 18 jaar lang vervulde, neerleggen. Ook hij wordt beloond met het ere-lidmaatschap van de vereniging en ontvangt de Erespeld van Verdiensten uit handen van het KNGV.
De viering van het 50 jarig bestaan van de vereniging in 1980 wordt, mede gezien de financiële zorgen, sober gevierd.
In een later stadium zal wellicht de meer recentere historie van de vereniging worden beschreven.
De beschrijving van de volleybalafdeling wordt in een volgende uitgave van dit blad opgenomen.

NOTEN
[2] Zie Sportuitwisseling Soest-Soest t/m 1992 door Th.M Peet Zoys tot Soest 16e jaargang nr. 4
[3] Project raadsleden (inventarisatie gegevens raadsleden 1813-2002)