Soester verenigingen (deel 2); Accordeonvereniging "Animato"

Wim de Kam

Op 1 april 1955 is de Soester Accordeonvereniging Animato opgericht. Dat gebeurde ten huize van de heer Ben v.d. Linden aan de Soesterbergsestraat, één van de oprichters en vervolgens gedurende een hele reeks van jaren bestuurslid. De eerste voorzitter van de vereniging werd de heer H.G. Scholtmeijer, toenmalig inspecteur van politie. Een aantal anderen die aan de wieg van de verenigingen hebben gestaan zijn: G. Verwoerd, E.A.Rademaker en M.A. v.d. Broek (laatstgenoemde heeft de zogenaamde "Animato-mars" gecomponeerd).

In de archiefstukken van de vereniging die ik mocht bestuderen trof ik bijgaande ledenlijst aan met daarop bekende Soester namen zoals v.d.Breemer, Hilhorst, Valkenet en Kok.

Op de ledenlijst staan 20 namen, maar ik ben er niet geheel zeker van dat die reeds bij de oprichting van de vereniging allemaal lid waren. Zoals blijkt uit een krantenbericht uit 1958 sprak de voorzitter over de groei van het aantal leden dat in twee jaar was toegenomen van 8 tot 18. De afgedrukte ledenlijst dateert echter wel uit de beginperiode en het papier waarop de namen zijn geschreven is ook veelzeggend.
De contributie bedroeg in het begin 50 cent per week. De repetities vonden in de beginperiode plaats in een bedrijfsruimte van de heer v.d. Linden. Als eerste dirigent werd aangesteld de heer Bert Pot uit Amersfoort.
Het eerste openbare optreden na negen maanden repeteren vond plaats op 7 januari 1956 in de zaal van het toenmalige café-restaurant Eemland. Ter gelegenheid daarvan werd de burgemeester Bentinckmars ten gehore gebracht. Nadat de muziek op een band op 6 januari 1956 door de burgemeester was beluisterd had hij toestemming verleend zijn naam daaraan te verbinden.

In 1960 werd het eerste lustrum gevierd in het toenmalige verenigingsgebouw St. Joseph aan de Steenhoffstraat. De voorzitter Scholtmeijer merkte bij die gelegenheid op:
"Het is geen geweldige prestatie als een vereniging 5 jaar bestaat, maar in deze tijd van de concurrerende televisie is het wel iets bijzonders als meisjes en jongens genoeg tijd en liefde kunnen opbrengen voor culturele ontspanning en als zij het door oefening zover brengen dat zij een uitvoering kunnen geven"
Het jaar 1960 was een druk jaar voor de vereniging want in juni van dat jaar werd acte de préseance gegeven bij de feestelijke herdenking van het 400 jarig bestaan van het Groot Gaasbeeker Gilde en in de maand juli werd deelgenomen aan het concours "Batavo-Durum" in Wijk bij Duurstede.
Het deelnemen aan concoursen is gedurende het 50-jarig bestaan van Animato een regelmatig terugkerende activiteit geweest. In een juryrapport uit 1962 dat is opgemaakt t.g.v. het Groot Nationaal Zang- en Muziekconcours te Wageningen staat als conclusie vermeld:
"Totaal-indruk: 'n uitstekend geschoold orkest onder zeer vakkundige leiding"
Die leiding was, zoals al opgemerkt in handen van de heer Pot, die met een onderbreking van ongeveer 8 jaar gedurende de zeventiger jaren tot 1986 als dirigent van het orkest is opgetreden.
Overigens moesten de leden of de ouders daarvan behalve hun contributie ook in ander opzicht nog financieel bijdrage aan de vereniging die maar krap bij kas zat. Zo trof ik in de archiefbescheiden een brief aan uit 1965 aan de ouders waarin de volgende nadere gegevens stonden over het nieuwe uniform van de leden van Animato:
"De stof voor de rok kost f 15.95 per meter. U heeft voor uw kind de roklengte plus 10 cm extra nodig, de prijzen van de broeken zijn vanaf f. 31.90 (/ongensmaat) tot f. 39,75. Voor de juiste maat moet u de taillewijdte en de lengte van de zijnaad meten.
De blouses zijn zowel in de jongens- als meisjesmaten van f. 10,-- tot f 15,90. Wilt u de juiste maten op een briefje aan uw kind meegeven dan kunnen wij alles bestellen".
Of deze brief destijds bij de leden (of de ouders ervan) op moeilijkheden is gestoten is niet bekend. Later in het verenigingsbestaan heeft de eigen bijdrage voor 'het uniform' wel enige stof doen opwaaien. Nadat tijdens de ledenvergadering van 1992 was beslist dat er een nieuwe blouse moest komen besloot het bestuur dat slechts 50% van de aanschafprijs vergoed zou worden om een verdere aanslag op de reserve te voorkomen.

Dat werd niet door iedereen in dank afgenomen. Uit een protestbrief van één van de leden nu het volgende citaat:
"Hierbij protesteer ik tegen het feit dat de leden f. 20,-- moeten betalen voor de nieuwe blouse. Dit naar aanleiding van het volgende:

• de vorige blouse werd weliswaar door de vereniging betaald, maar de blouse op zich zag er slecht uit. Ze waren niet gemaakt door professionele mensen maar door leerlingen, wat terug te vinden was in de resultaat; de pasvorm was slecht, evenals het model ( althans de uitvoering ervan);
• dat het dus al snel weer noodzakelijk was nieuwe blouses aan te schaffen lag niet aan de leden zelf De leden constateerden slechts een feit;
• aangezien algemeen aanvaard werd, dat de vorige blouses niet te gebruiken waren voor uitvoeringen, werd gedurende een periode van anderhalfjaar bij verschillende gelegenheden(óókbij de grote jaarlijkse uitvoering!) door de leden een witte blouse uit eigen garderobe gedragen. Dit met instemming van het bestuur, wat aangeeft, dat het bestuur zelf ook vond, dat de vorige blouses niet acceptabel waren enz. enz. "

Ter gelegenheid van het twaalf en een half jarig bestaan van de vereniging schreef Knelis in de Soester Courant de navolgende krabbel:

"Zaterdagavond had de Soester trekharmonikavureniging grootfees. Twaeolfenhallef jaor maoke die minse mit mekaor meziek. Atje ut ming vraagt dan mok zeige dak fing dat wullie hier in Soest op een heule kwak dinge mit recht bar groos kenne weeze..."

Overigens brak er daarna in het begin van de jaren zeventig een moeilijke periode aan voor Animato. In 1970 legde de heer Pot de dirigentstok neer. Hij werd opgevolgd door B. Deenhart uit Amersfoort. Na enkele jaren vertrok die en vertrok met hem een aanzienlijk aantal leden van Animato naar andere orkesten. Op dat moment bleven er nog maar acht muzikanten over. Die repeteerden onder leiding van Gerard Kanters, de zoon van de heer J. Kanters, die inmiddels in 1967 de heer Scholtmeijer was opgevolgd als voorzitter. In de tweede helft van de jaren zeventig nam het aantal jeugdleden gelukkig weer toe. Dat was vooral een gevolg van de samenwerking met de regionale muziekschool waardoor een betaalbare muziekopleiding voor accordeonisten mogelijk werd. Behalve een A-orkest voor gevorderden kon als gevolg hiervan ook weer een B.orkest voor leerlingen worden gevormd. Dat B-orkest stond onder leiding van mevr. Hageman. Gelukkig ook kwam in 1978 de heer Pot weer terug als dirigent.
Het 25-jarig bestaan van de vereniging in 1980 werd gevierd met een grootse reünie in het restaurant van het Soester Natuurbad (dat is al het derde gebouw in dit artikel dat inmiddels is verdwenen!). De repetities in die tijd werden gehouden in een gebouw aan de Beetzlaan dat voorheen door PVO was gebruikt. Overigens was eerder op diverse andere locaties gerepeteerd, zoals in een kantine aan de Henriëtte Blaeckweg, het Artishockgebouw en het gebouw Eltheto. Ter gelegenheid van het 25 jarig bestaan werd door de leden ook een nieuwe vlag vervaardigd want de oude vlag uit de jaren vijftig was zoek geraakt. Nadat in 1985 in aanwezigheid van de "Muzikverein 1914 Miinster"een luisterrijk feest werd gevierd t.g.v. het 30 jarig bestaan was er in 1987 een succesvol optreden samen met De Kermisklanten uit Soest tijdens het Landjuweel 1987.
Dat gebeurde mede onder leiding van de nieuwe dirigente Petra van Drieënhuizen die in 1986 het dirigeerstokje van de heer Pot had overgenomen. Fred Engberink had inmiddels het voorzitterstokje overgenomen van de heer Kanters.

In 1989 werd deelgenomen in de sporthal Beukendal aan een grote muzikale happening in verband met het negentig jarig bestaan van PVO. De Amersfoorter Courant berichtte daarover: "Grote muzikaliteit kenmerkte het optreden van de accordeonvereniging Animato, waarvan de leden opvallend veel moeite deden naar elkaar te luisteren"

Het aantal leden was inmiddels behoorlijk toegenomen. Enkele gegevens daaromtrent:
1990: 36; 1991:40; 1992:45; 1993:44; 1994: 46. Later is dit aantal weer enigszins afgenomen. Nu in 2005 kent de vereniging nog 30 leden.
Op 7 februari 1994 overleed de oprichter van Animato, de heer Ben v.d. Linden die zich tot op het laatst betrokken voelde bij de vereniging en reeds in 1980 voor zijn vele verdiensten was geëerd met de gouden Animato-dasspeld. Bij zijn uitvaart werd overeenkomstig zijn wens gespeeld door het orkest van Animato.
In 1997 werd na 11 jaar afscheid genomen van dirigente Petra van Drieënhuizen. Zij werd opgevolgd door Wim Janssen. Die heeft echter het dirigeerstokje voor deze vereniging niet zo lang gehanteerd omdat er spanningen ontstonden tussen de door hem voorgestane professionaliteit en de opvattingen daarover van de leden. Hij werd opgevolgd door Rob Kater.
Overigens bleef Animato flink presteren. Het juryrapport van de Nederlandse Organisatie voor Akkordeon en Mondharmonika concludeerde naar aanleiding van de deelname aan het festival in 200 te Dieren: "Orkest met progressieve mogelijkheden!"
De vereniging wordt op dit moment geleid door Aartje Knol. Zij is al sedert de jaren zeventig lid van Animato en sinds 3 jaar voorzitster als opvolgster van Annelies Eimers.
Met een vrouwelijke voorzitter (de meerderheid van het aantal leden was altijd al vrouwen) is een einde gekomen aan een hele reeks mannelijke voorzitters, want na de reeds genoemde heren Scholtmeijer, Kanters en Engberink zijn ook nog als voorzitter opgetreden René van Duin, Fred van Leede en Frits Visser.
Behalve de deelname aan concoursen, de jaarlijkse uitvoering en de bijzondere jubilea-uitvoeringen treed Animo regelmatig op in bejaardenhuizen. Ook wordt regelmatig opgetreden samen met andere verenigingen. Er wordt gewerkt met een heel breed repertoire met zowel populaire als klassieke muziek. Dit jaar werd het 50-jarig bestaan gevierd met opnieuw een reünie en een jubileumuitvoering in Idea.Wat onveranderd is gebleven is het enthousiasme. Daarmee wordt elke week gerepeteerd in de basisschool De Wegwijzer.