Trots op ons Eemlandschap

René van Hal

Naar aanleiding verschijnen van de jubileumbundel vijf jaar Ark&Eemlandschap 1999-2004.

Bij gelegenheid van het vijf-jarig bestaan van agrarische natuurvereniging Ark & Eemlandschap verscheen in september 2004 een jubileumbundel met als titel "Trots op ons Eemlandschap". De bundel bevat bijdragen op het vlak van streekhistorie, agrarisch natuurbeheer en een toekomstvisie voor het agrarisch cultuurlandschap. Niet minder dan 28 pagina's zijn gewijd aan de vroege geschiedenis van het Eemland.

De schrijver van dit hoofdstuk, Willem Ruizendaal, geeft een interessant beeld van ruim 1300 jaar Eemlandschap. In de periode vanaf de 7eeeuw zijn er veel interessante ontwikkelingen te melden. In een makkelijk leesbaar en ook overzichtelijke beschrijving wordt de lezer geïnformeerd over onderwerpen als de vroegere bezitters van het land, de ontginningen die rond 1100 plaatsvonden, de kerkelijke verhoudingen in de late Middeleeuwen, de opkomst van de gerechtsheerlijkheden en het ontstaan en de taak van de waterschapsorganisaties. Omdat het beschrijven van de geschiedenis zeker wat betreft geografische invulling altijd lastig is, is dit verhaal voorzien van een veelheid aan kaartjes. Juist daardoor zie je de ontwikkeling van het landbezit en het opkomen van de Eemlandgemeenten heel duidelijk voor ogen. De historische ontwikkeling van het Eemland in de Middeleeuwen wordt ook op een aparte bijlage gepresenteerd waarin de veelheid aan kaartjes die ook in het boek zijn te vinden nog eens overzichtelijk een plek hebben gekregen. Voor de echte historici onder ons biedt de historische paragraaf natuurlijk weinig echte nieuwe informatie. Toch vind ikzelf bijzonder interessant om de historie nog eens in vogelvlucht zo te lezen. De kaartjes geven daarmee een extra dimensie aan het visueel maken van de verschillende situaties.

In de andere hoofdstukken wordt aandacht besteed aan de nog jonge geschiedenis (5 jaar) van Ark & Eemlandschap, de visie en ervaring van het agrarisch natuurbeheer in de Eempolders en als laatste het beleid over de gewenste verdere ontwikkeling van het groene Ark & Eemlandschap, een landschap met een rijke agrarische cultuur. Het liefst natuurlijk zonder windmolens om een link te leggen met zeer recente discussies binnen de Provinciale Overheid.

Bij de presentatie van de bundel wordt nog eens nadrukkelijk aangegeven dat Eemland niet kan zonder boeren. Maar ook de grutto's zijn afhankelijk van het gedrag van de boeren. Boeren zijn sinds eeuwen de hoeders en beheerders van het open weidelandschap De manier van landbouw bedrijven is natuurlijk voortdurend gewijzigd en zal ook in de toekomst aan veranderingen onderhevig zijn. Gelukkig is er een duidelijk trend te constateren naar een agrarisch natuurbeheer.

Het jubileumboek is te bestellen bij Ark & Eemlandschap, p.a. Bisschopsweg 5b, 3752 LK Bunschoten, telefoon 033-2999200. De kosten bedragen € 12,50.