Soestdijk - Lage Mierde

Wim Peters

In het begin van de 18eeeuw had Miggiel Dijkmans, wonende in Soestdijk, geld te goed van zijn neef Anthonie Dijkmans, die woonde in Lage Mierde. (Lage Mierde is ligt op de grens met België, ten zuiden van Tilburg. Dus meer dan 100 kilometer van Soest verwijderd. Omdat de overgrootvader van Miggiel Dijkmans tot één van de voorouders van mij behoort, trok de akte mijn aandacht.)

Die overgrootvader is Jan Peter Dijckmans, die leefde vanaf ongeveer 1525 tot 1572/1594 in Lage Mierde. Jan Peter was getrouwd met Lijsbeth Joest Schuermans. Het gezin kreeg vier kinderen (Corsten, Joest, Marije en Michijel). Corsten Peter Dircx Dijckmans wordt de grootvader van Miggiel en Michijel Peter Dijckmans wordt een van mijn "stambetovergrootouders".

-----

Aan het Mispeleind, een buurtschap behorende tot Lage Mierde, stond aan het begin van de 18eeeuw een boerderij die was bewoond door Anthonie Dijckmans. Anthonie was geen eigenaar van het goed, doch zijn neef Miggiel Dijckmans.
Als Antoni in 1721 overlijdt moeten er zaken worden geregeld.
Miggiel Dijkmans, woonachtig te Soestdijk, heeft als eigenaar grote belangen en hij is (wellicht) door de afstand niet in staat die belangen naar behoren te behartigen. Daarom machtigt hij op 30 januari 1722 een zekere Jacobus (Cobis) Swanen om bij de verkoop van de boedel van de overledene alle ontvangsten namens hem te doen.
De gemachtigde moet van dat alles rekening en verantwoording afleggen en hij dient te voorkomen dat er problemen ontstaan. In overleg met Miggiel mag hij goederen verkopen.

De Schepenen van "Leegemierde" laten de rechten en plichten door hun secretaris in een akte vastleggen.

Omdat de akte interessant is heb ik een een transcriptie gemaakt. (Regionaal Historisch Centrum Tilburg RHCT, Oud Rechterlijk Archief, Hooge en Lage Mierde en Hulsel HLMH, Inventaris nummer 103, folio 105v).
Compareerde voor Scheepenen van Leegemierde deesen onderteijkent hebbende, Miggiel Dijkmans woonagtig te Soestdijk, dewelke verklaarde te constitueren en magtig te maken bij deesen Cobis Swanen woonende alhier, om uijt den naame van hem constituant te vorderen en ontfangen alsulke penninge als den constituant bij presentiesaltoe geweesen werden van de penninge dewelke sullen voortkomen van de verkoopinge der goederen des geabbandonneer den [1] boedel wijlen Anthonie Dijkmans en dessellswed. Jenneke Joost van Helmont weegens twee capitale somme op de erfgoederen van den voorn. boedel gehypothequeert, cautie [2] voor genamptiseerde [3] of geconsigneerde [4] penninge te stellen, van allen ontfang quitantie te geeven en voor namaningen te vrijen is 't nood, alsmede den constituants onbedeelde portie in de landerijen van den gemelde boedel ten voordeeligste te administreeren, te verhuuren, ook met cummunicatie van den constituant deselve te verkoopen, den kooper daar inne te vesten [5] en Erven en in sijn constituans naam belofte van waringe te doen, en alles te doen als of hij constituantsellspresent ende teegenwoordig sijnde soude komen ende mogen doen, beloovende hij constituant voor goed en van waarde te houden en doen houden 't geene bij den voornoemde geconstitieerde daarinnesalwerden gedaan ende verrigt onder verbant als naar regten, behoudelijk nogtans dat den voorsz. geconstitueerde tot vermaninge van hem constituant van sijn administratie gehoudensalweesen reekeninge, bewijs ende reliqua [6] naar behooren te doen. aldus gepasseert voor en ten overstaan van Francis van Hoogstraten en Anthonie van Dooren. Actum den dertigste Januarij seeventien hondert twee en twintig.

Mij present G.v.Hanenburgh Secrets.

Wat de reden was heb ik niet kunnen achterhalen, doch na een nacht slapen heeft Miggiel de machtiging weer ongedaan gemaakt, of zoals de akte het beschrijft: "voortaan te weesen kragteloos, nul en van geen der waarde."
Ook van deze akte (RHCT HLMH R 103, folio 105) maakte ik een transcriptie:

Compareerde voor scheepenen ondergesz. Miggiel Dijkmans dewelke bekende te revoceeren [7] en wederroepen alsulke magt ende procuratie, soo welgeneralijk als specialijk als hij gisteren den 30 Januarij 1722 op Jacobus Swanen gepasseert hadde, verklaarde die van nu voortaan te weesen, kragteloos, nul en van geen der waarde.
Actum Leegemierde den Eenendertigste Januarij seeventien twee en twintig. getekend: francis van hooghstratenanthonij van doren Mij present G.v. Hanenburgh Secrets.

Het resultaat van mijn bevindingen vormde de aanleiding ook de genealogen in Soest aan het werk te zetten. Kennen zij Miggiel (Michiel) Dij(c)kmans, waar is hij geboren en heeft hij belangen in het nietige dorpje Lage Mierde?

Ik kreeg de volgende informatie: [8]

De familie Dijkman of Dijkmans is afkomstig van Brabant, vermoedelijk van Lage Mierde.
Omstreeks 1680 komt Michiel Janse Dijkman naar Soest. Daar behoorde de familie Dijkman(s) al snel tot de aanzienlijke boerenfamilies, mede door enkele - in financieel opzicht - geslaagde huwelijken, maar mogelijkóókdoor eigen - reeds in Brabant opgebouwd - kapitaal.
Aanvankelijk was de familie in Soest maar erg klein. Pas met het grote gezin van Peter Michielse Dijkman en Heijltje Cornelisse van den Breemer werd de stam aanmerkelijk breder: minstens vier van hun zoons zorgden voor nakomelingen! Peter Michielse Dijkman liet overigens bij zijn overlijden maar liefst drie boerderijen na!
Vanuit Soest heeft de familie zich verspreid over omringende dorpen als Baarn, Eemnes, Hilversum, Bussum, Hoogland en Stoutenburg en meer recent ongetwijfeld over een nog veel groter gebied. Voor zover bekend zijn er in Soest en omgeving alleen afstammelingen met de naam Dijkman; de variant Dijkmans komt vermoedelijk niet meer voor.
De genealogie vangt aan met genoemde Michiel Janse Dijkman.

Genealogic

I MICHIEL JANSE DIJKMAN(S)
geb. (Lage Mierde in Noord-Brabant ?) ca 1650/1655, overl. voor/in 1682, tr. (Soest?) ca 1680 Jannetje Loogen Dorresteijn, geb. Soest ca 1655, overl. voor 1699, dr. van Loog Gerritsz Dorresteijn en Marritje Lambert Peters. Jannitje hertr. voor 26.1.1686 JacobusMouton.(JacobusMoutonwoonde op 24.7.1698 te Baarn; hij hertr. Baarn 11/26.2.1699 Cornelia Harmens van den Treeck)

- Michiel Janse Dijkman was waarschijnlijk afkomstig van Lage Mierde in Noord-Brabant. Zijn zoon Michiel was in 1708 voor een vierde part eigenaar van een aldaar gelegen boerderij. Hoe Michiel Janse Dijkman(s) in Soest(dijk) verzeild raakte is nog onbekend. Hij trouwde omstreeks 1680 met Jannetje Loogen Dorresteijn, dochter van een niet onbemiddeld boerenechtpaar en afkomstig van het achter de Soester Eng gelegen erf Dorresteijn. Hun huwelijk duurde waarschijnlijk maar erg kort; Jannetje hertrouwde voor 1686 met JacobusMouton.
- De "weduwe van Michiel Dijckmans" betaalde in 1682 drie gulden huisgeld voor een huis te Soestdijk. In 1688 betaalde JacobusMoutonvoor dit huis.
In 1691 was het verhuurd aan de "ouwe botterboer" (= Jan Petersz Logt ???), in 1703 aan "Jan Petersen Locht den ouwden" en in 1715aan de "weduwe van Jan Petersz Locht". In 1719 was Michiel Dijkmans (jr) eigenaar en de weduwe van Gerrit Logen (= tante van Michiel) huurster. (Ik heb nog geen poging gedaan om de precieze ligging van deze boerderij vast te stellen, wrsch. huidige Van Weedestraat).
- Michiel Janse Dijkman(s) had waarschijnlijk maar één zoon, die mogelijk pas na zijn dood werd geboren. Vermoedelijk werd dit kind naar zijn overleden vader Michiel vernoemd, zoals destijds vrij algemeen gebruikelijk was.

Uit dit huwelijk één zoon :
1. Michiel Michielse Dijkman(s) (ca 1680), volgt II.

II MICHIELMICHIELSE DIJKMAN(S)
geb. Soest ca 1680, schepen van Soest (1732, 1736), woonde aan het Lang End, overl. Soest 29.10.1755, otr./tr. Soest (gerecht) 8/23.9.1708 en tr. Soest (RK) 23.9.1708 Alijda Peters Ruijght, geb. Soest ca 1685, overl. in/na 1742 en voor 1750, dr. van Peter Cornelisse Ruijght, bakker, en Grietje Huijberts Hilhorst.

- Op ?.9.1708 werden voor het gerecht van Soest de huwelijkse voorwaarden opgemaakt voor het huwelijk van Michiel Dijkmans en Aleijda Peters Ruijgt, waarbij de bruidegom aanbracht:
* een huis en hofstede met bouwland te Zoestdijk;
* een vierde part in een hofstede in de Laage Miert in de Meijerij van 's-Hertogenbosch;
en de bruid:
* huijs en hovstede, berg en schuur met 1 schepel bouwland op het Lang End te Soestetc. (Dit betreft een tientallen jaren geleden afgebroken boerderij aan het KerkpadNZ; op deze plek staan nu ongeveer de woningen met de nummers 29 t/m 33)

- Migiel Dijkman en Aleijda Peters Ruijgh, "sieklijk", lieten op 27.7.1742 een testament opmaken voor het gerecht van Soest. Alleen de zoons Peter en Jan worden genoemd; de overige kinderen zijn blijkbaar allen overleden.
- De jongste zoon Jan Michielse Dijkman overleed ongehuwd. Op 3 augustus 1750 werd zijn nalatenschap (waaronder de helft van een huis, berg, schuur en een campje land op het Langend te Soest) voor het gerecht van Soest geaestimeerd ten behoeve van zijn collaterale erfgenamen.

Uit dit huwelijk, ged. Soest (RK) :
1. Michiel, ged. 25.5.1710, oven, voor/in 1742.
2. Petrus Michielse Dijkman(s) (1712), volgt III.
3. Margrieta, ged. 5.5.1714, jong gestorven.
4. Jan, ged. 2.11.1715, jong gestorven.
5. Jan, ged. 21.4.1717, jong gestorven.
6. Margrita Catrina, ged. 25.11.1719, jong gestorven.
7. Grietie, ged. 31.3.1722, jong gestorven.
8. Grietie, ged. 21.9.1723, jong gestorven.
9. Jan Michielse Dijkman(s), ged. 25.7.1725, overl. (kort) voor 3.8.1750, ongehuwd.
10. Grietie Marie, ged. 21.8.1728, over!, voor/in 1742.

Laat ik zeggen dat een begin van het .bewijs dat Miggiel Dijckmans in Lage Mierde is geboren en er gewoond heeft, is geleverd. Ik wilde echter meer zekerheid en ik vond dat kort na zijn overlijden in Soest (omstreeks 1685) de rechten, die hij in Lage Mierde bezat duidelijk werden veilig gesteld.

(wordt vervolgd)