Huizen in het buitengebied "Laag Hees" (Pijnenburg) in 1832

J.J. Meerts

(Gecorrigeerd met de aan het eind genoemde opmerkingen uit VZTS zomer 2001)

In het artikel over "Het Hooge Huijs" in "van Zoijs tot Soest", 20c jaargang nr. 2 (herfst 1999) staat vermeld : "Er zullen in het gebied ten zuiden van de Wieksloterweg "Laag Hees" (Pijnenburg) nog meer behuizingen gestaan hebben...."
Voor nader onderzoek is het kadaster [1] geraadpleegd.
In de eerste archiefboeken bovenaan staan de oppervlakten vermeld als in B.R.V. (Bunder —Roede — Voet), toch was de oppervlakte gemeten in het sinds 1826 verplichte metrieke stelsel Ha.-A. Ca.
Het is niet bekend of genoteerd of de eigenaar het zelf bewoonde. Van de erfpachters of gebruikers zijn slechts zij bekend die per akte een overeenkomst hadden.
Hierbij een lijst in volgorde der kadastrale perceel no. uit 1832. Bij de omschrijving waar staat Huis en plaats is bijv. de oppervlakte van het hele terrein rond de boerderij of woning, inclusief schuur, hooiberg, mesthoop, boomgaard, stal enz. Waar staat Huis of Huisje waren het meestal bestaande woningen van dagloner of werklui van de eigenaren.

Op de hierna afgebeelde kaart is de kadasternummering met een zwart blokje aangegeven waar de behuizing of iets anders heeft gestaan.

Ter toelichting:
Veelvuldig komt op de lijst de naam Andries de Wilde voor. Hij was vanaf 1820 tot 1865 eigenaar van de buitenplaats Pijnenburg op Baarns grondgebied. Hij kocht in de loop der jaren steeds meer grond aan op Laag Hees, in het Soesterveen en ook richting Hilversum.
Vele van de op de lijst vermelde behuizingen en andere opstallen zijn afgebroken of verdwenen. Archeologisch zijn zij misschien nog waardevol zoals bijvoorbeeld "Het Hooge Huijs". Enkele werden aangepast of opnieuw gebouwd.
Andries de Wilde liet zelf tussen 1830 en 1850 vier nieuwe boerderijen bouwen, te weten:
Charlottehoeve - Christoffelhoeve - Bouwlust en De Kooij. 

[1] Het kadaster is in 1832 ingevoerd met het doel alle gronden, huizen enz. in kaart te brengen, de grootte en de grenzen van de percelen te bepalen, een nummer te geven en de eigenaar en de erfpachter te noteren, dit in de toekomst bij wijzigingen te noteren en aan te vullen. Dit gebeurt nog steeds. Het kadaster is de basis van elk grondbezit en alle daaraan verbonden rechten en plichten. Kopieën van deze eerste kadastergegevens zijn te raadplegen in het Gemeentearchief te Soest Inventaris nr 568 en 577. Geraadpleegd zijn secties FI en F2 tot en met nr. 378.

Nu staan er in het gebied F nog 17 woningen (zie onderstaande topografische kaart, waarop deze in bolletjes zijn aangegeven.

Aanvulling op artikel verschenen in VZTS zomer 2001

In dit artikel (21` jaargang nr 3 —winter 2000) zijn enkele storende fouten geslopen.

* De zin:
In de eerste archiefboeken bovenaan staan de oppervlakten vermeld in B.R.V. (Bunder —Roede — Voet), verplichte metrieke stelsel Ha.-A. Ca.

had moet zijn:

In de eerste archiefboeken bovenaan staan de oppervlakten vermeld als in B.R.V. (Bunder —Roede — Voet), toch was de oppervlakte gemeten in het sinds 1826 verplichte metrieke stelsel Ha.-A. Ca.

* Toe te voegen na de zin:

Het is niet bekend of genoteerd of de eigenaar het zelf bewoonde. Van de erfpachters of gebruikers zijn slechts zij bekend die per akte een overeenkomst hadden.
Hierbij een lijst in volgorde der kadastrale perceel no. uit 1832. Bij de omschrijving waar staat Huis en plaats is bijv. de oppervlakte van het hele terrein rond de boerderij of woning, inclusief schuur, hooiberg, mesthoop, boomgaard, stal enz. Waar staat Huis of Huisje waren het meestal bestaande woningen van dagloner of werklui van de eigenaren.

* In de lijst boven HA. A .CA toevoegen: B. R. V

Kadaster Omschrijving gemeten Omgerekend Naam eigenaar en Nummer grootte metriek stel- nr legger sel m2 (evt. naam erfpachter) B. R. V HA. A .CA De nummers beginnend met 8 hadden met een 3 moeten beginnen.

* Vele van de 37 op de lijst vermelde behuizingen

* In de voetnoot: "Kopieën van deze kadastergegevens" vervangen door "Kopieën van deze eerste kadastergegevens"