Een verdwenen behuizing in het buitengebied van Soest teruggevonden

J.J. Meerts

Er zullen in het gebied ten zuiden van de Wieksloterweg in het gebied "Laag Hees" (Pijnenburg) nog meer behuizingen gestaan hebben dan nu, maar op de oude kaarten trok er één speciale aandacht, namelijk "Het Hooge Huijs".
Op de eerste officiële kadasterkaart uit 1832 is het vermeld. Na enig zoekwerk in de topografische atlas in het Utrechts archief zijn enkele detailkaarten gevonden. Daarna werd - het bleek redelijk eenvoudig - in het veld gezocht. De lokatie is gevonden aan de zuid/west grens van Soest en Zeist, dicht bij de achterzijde van de Willem Arntz Hoeve. Het stuk land waar het "Het Hooge Huijs" heeft gestaan is een duidelijk afwijkend patroon in het landschap. Het is een perceel van 105x85 meter, door sloten aan drie en een halve zijde afgebakend. Een eerste verkenning leverde niet veel op. Een oude wilde kastanjeboom (men zou denken op het middenplein); geen bijzondere planten. Het hele perceel is beplant met zomereiken, waar in de loop van de tijd dunning heeft plaatsgevonden. Opvallend waren twee grote plekken met brandnetels.
Een tweede onderzoek naar deze plekken met prikproeven leverde ondergrondse funderingsresten op. Hierna volgde onderzoek in de kadaster-archieven van de gemeente Soest. Archiefstuk nr 577 Soest vermeldt: "Nommers van de perceelsgewijze leggers sectie F. Nr 71 genaamd "Hees".
Het bedoelde stuk land waarop "Het Hooge Huijs" is in 1832 (archief Soest nr 568)
nr 239 Weiland groot 24R.70E
nr 240 Huis-Schuur en plaats groot 15R.10E
nr 242 Tuin groot 10R-30E
nr 243 Bouwland groot 29R-50E
Eigenaar is Looyer de Wed Rijk van -Bouwvrouwe.
Naast de eigenlijke plek van "Het Hooge Huijs" waren nog meer kadastrale percelen in het bezit van deze eigenaar, nl. nrs 237 t/m 249 met een gezamenlijke oppervlakte 14B.397R.430E, bestaande uit Bosch-Heide-Bouwland. In 1837 ging het in eigendom over naar Daniël Jacobus Giidenmeester, wonende te Zeist.

In 1849 ging het in eigendom over naar Andries de Wilde, wonende te Baarn en vervolgens in 1865 naar Herman Albrechts Insinger, wonende te Baarn. In 1990 ging de eigendom over naar Fortis-Amev Onroerend Goed. Nog enkele vaststellingen in het terrein.
Links van het stuk grond ligt een pad. Dit pad volgend komt men op de huidige Verlengde Oude Utrechtse weg. In tegengestelde richting (zuiden) loopt het pad naar het akkerland van de Willem Arntz Hoeve door richting Utrecht.
Onderzoek leverde verder op dat de heer Beijen (verenigingslid) zich, tijdens een gezamenlijke wandeling, wist te herinneren dat er in zijn jeugd muurresten te zien waren en dat de huidige misvormde beuken de overblijfselen van een vroegere laan met haagbeuken zijn geweest. Ook werd mij verteld dat de restanten van het huis in 1910 zijn gesloopt.
De vraag die mij blijft boeien is: "Wat was "Het Hooge Huis"? Een oude boerderij of een oude boerderij met herberg en afspanning, gelegen aan de "Gemene Weg" (Utrechtseweg) zoals beschreven in het artikel over Hees (Van Zoijs tot Soest 5e jaargang nr. 3 - W. Klein).
Voor zover nu bekend zijn er geen tekeningen, foto's, schilderijen of beschrijvingen van "Het Hooge Huijs". Wellicht kan enig archeologisch onderzoek meer duidelijkheid verschaffen. Wie weet meer?

BRONNEN:
GEMEENTEARCHIEF SOEST
UTRECHTS ARCHIEF.