Nieuws over Oud

Henk Gerth

Soest krijgt er door de grenscorrectie twee monumenten bij. Door bekrachtiging bij wet heeft de regering bepaald dat de nieuwe gemeentegrens van Soest en Baarn wordt gewijzigd. De nieuwe grens komt nu door de Praamgracht te lopen, vanaf de Vredehofstraat tot de Embranchementsweg. Dit betekent dat Huize "Eikendaal" en de Veenhuizertol op Soester grondgebied komen te liggen.

De Veenhuizer tol
Het was vroeger de gewoonte dat een grootgrondbezitter of landeigenaar door wiens land een weg liep de verplichting kreeg om deze weg te onderhouden en om dit te kunnen bekostigen mocht hij voor doorgang tolgeld vragen. Na ontginning van het veengebied Veenhuizen werden wegen aangelegd naar Utrecht en Maartensdijk. De eigenaar van Pijnenburg, dat binnen het Veenhuizer gebied lag, richtte daarom de ons bekende Veenhuizer Tol op. Het gebouwtje staat er nog steeds en wordt nu door de gemeente Soest als monument van Baarn overgenomen. De Tol werd in 1911 door de gemeente Baarn opgeheven, evenals de in Soest gelegen Tollen. De provincie nam toen het onderhoud van de wegen over.

Eikendaal
Eikendaal is een ander verhaal. Het is eind zestiende eeuw gebouwd als een kleine buitenplaats. Veel groter waren bijvoorbeeld Huize Insings, Ewijck en het nu zo geheten Prins Hendrikoord. Toen prins Willem III in 1774 het jachtslot Soestdijk liet bouwen was Eikendaal er al. Prins Willem III heeft het gekocht toen hij op Soestdijk ging wonen. De vorige eigenaar was Johan Hooft. Prins Willem III vaardigde een Plakkaat uit aangaande de jacht. Hij stelde een Jagermeester aan, die Eikendaal als woning kreeg toegewezen. De jagermeester had de zorg over de wildbaan welke achter het jachtslot Soestijk was gelegen en 12 het nu zo geheten Baarnse bos. Eikendaal is nog steeds in het bezit van het Koninklijk Huis. Eigenaresse is Prinses Juliana.

LITERATUUR:
ONS KONINKLIJK HUIS EN ARCHIEF GEMEENTE SOEST