Inmiddels leven webijna 80 jaar in vrijheid. In de periode 10 mei 1940 tot en met 5 mei 1945 hebben ook de inwoners van Soest en Soesterberg ervaren wat de Tweede Wereldoorlog voor hen betekende. De mobilisatie in 1939, evacuatie in mei 1940 naar Noord-Holland, bomaanslagen, neerstorten van vliegtuigen, razzia's, overvallen, onderduikers, weggevoerde Joodse inwoners, represailles voor daden van het verzet (huizen die in brand werden gestoken), vorderingen van gebouwen door de Duitsers, en vele andere ervaringen in een gemeente waarin ook een vliegveld lag.
Inmiddels zijn veel verhalen over de oorlog in Soest en Soesterberg verschenen, als boek of als artikel in krant, blad of magazine.
In samenwerking met de Stichting 4/5 Mei Soest/Soesterberg wil de Historische Vereniging Soest/Soesterberg deze verhalen van Soesters en anderen overzichtelijk presenteren.
In het kader van de viering van 80 jaar Bevrijding heeft de Historische Vereniging Soest/Soesterberg het initiatief genomen in mei 2025 een speciaal themanummer uit te brengen over Soest en de Tweede Wereldoorlog. Een grote variëteit aan onderwerpen worden op dit moment voorbereid. Daarbij zijn wij ook op zoek naar persoonlijke ervaringen van Soesters, eventueel vanuit gesprekken met ouders/grootouders.
Voor meer informatie over de achtergronden bij de oproep naar verhalen wordt u verwezen naar het nieuwsbericht.
De verhalen gaan natuurlijk verder dan alleen de ervaringen die Soester inwoners in hun gemeente hebben opgedaan. Er zijn vele Soesters die zeker de eerste dagen in mei 1940 onderdeel uitmaakte van het Nederlandse leger. Een leger dat niet alleen vocht in ons land, maar ook een taak had om de Nederlandse Koloniën te verdedigen met name in Indië. De Tweede Wereldoorlog duurde daar tot 15 augustus 1945, het moment dat Japan capituleerde. Maar de strijd om het bezit van Indië duurde nog veel langer en wel tot 1962. Ook in die periode hebben Soesters zich ingezet in het Nederlandse leger. Ook dat krijgt zijn plek zowel in het Themanummer als op deze website.
De eerste items waarover we de geïnteresseerde bezoeker via deze website informatie kunnen verschaffen, betreffen:
In het verenigingsblad van de Historische Vereniging Soest/Soesterberg zijn de afgelopen jaren ook verschillende artikelen verschenen over verzetsmensen uit Soest. Het betreft nog slechts een beperkt overzicht (wordt nog aangevuld)
Naam verzetsheld | Schrijver artikel | Verschenen in uitgave |
Bezaan, Jan Hendrik | Ton Hartman | 2015 Winter |
Kroon, Dirk Mara Rijk Hendrik | Ton Hartman | 2016 Zomer |
Masselman, Flip | Gijs van Brummelen | 2015 Lente |
Menko, Ir Hendrik Silvain Nicolaas | Ton Hartman | 2017 Lente |
Rubens, Piet | Ton Hartman | 2015 Herfst |
Stemerding, Andries | Jan van Steendelaar | 2015 Zomer |
Op 5 mei 1945 heeft de Soester Courant in het eerste nummer dat weer verscheen na een periode dat de Duisters hadden verboden aan Drukkerij Smit om een krant uit te geven, een overzicht opgenomen onder de titel "Wat Soest tijdens den oorlog beleefde en nimmer zal vergeten; Kroniek van den oorlog. 1940-1944".
De volledige versie is hier te downloaden: Soester Courant van 5 mei 1945
De Stichting Legerplaats Soesterberg 1939/1945 is opgericht in 2009. Zij heeft als doel het bevorderen en verrichten van historisch onderzoek naar de rol die de legerplaats Soesterberg heeft vervuld, vlak voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog.
Uitgebreide informatie is terug te vinden op hun website.
Ook Soester inwoners hebben tijdens WO II Joden onderdak geboden. Tijdens razzia's zijn verschillende Joden door de Duitsers opgepakt en in een van de concentratiekampen om het leven gekomen. Ook de Soester inwoners die onderdak daarbij boden, zijn meegenomen. Ook zij hebben niet allen de oorlog overleefd. Droevige verhalen.
In 1999 besteedde het actualiteitenprogramma van de KRO Brandpunt aandacht aan Miep Oranje, die vanaf 1935 inwoonster was van de gemeente Soest. Zij was betrokken bij het verzet, maar wordt uiteindelijk gezien als een verraadster door wie vele verzetsmensen door de Duitsers werden opgepakt. Rondom haar rol is nog veel onduidelijk (ook in de jaren na de uitzending van Brandpunt). Na de oorlog is ze niet meer getraceerd en dus onbekend waar ze naar toe is gegaan en wanneer ze is overleden.
Hieronder de uitzending van Brandpunt over het onderwerp Miep Oranje.
Recent heeft Menno Bausch een documentaire gemaakt (en op YouTube geplaatst), die aandacht besteedt aan een razzia die in het Spiehuis heeft plaats gevonden. Een ooggetuige (Gerrit) vertelt in 2021/2022, na bijna 80 jaar, zijn ervaringen.
Deze site zal nog verder worden uitgebreid.
Natuurlijk treft u ook op de site van het Comité 4/5 Mei Soest / Soesterberg diverse verhalen over gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog en de verhalen over en van de Joodse slachtoffers.
Historische Vereniging Soest/Soesterberg
Steenhoffstraat 46
3764 BM Soest
De Historische Vereniging Soest/Soesterberg heeft een ANBI-status.