1940 vanaf 10 mei

Gebeurtenissen in Soest in de periode mei tm december 1940
(uit Soester Courant d.d. 5 mei 1945)

10-14 MEI 1940. Zonder oorlogsverklaring hebben Duitsche troepen de Nederlandsche grenzen overschreden. Bommenwerpers, jagers en transportvliegtuigen zwermen over Soest. De radio meldt landingen van parachutisten. Soest geeft te 3.45 luchtalarm. Er storten twee Duitsche vliegtuigen neer in het bosch van de Paltz. Te 9 uur 50 wordt ten gemeentehuize het telegram ontvangen „Evacuatie burgerbevolking heden aan".
Aan aanplakborden en boomen verschijnen de bekendmakingen, van den Voorzitter van den Raad van Ministers en van den Luchtbeschermingsdienst „Richtlijnen voor de burgerbevolking".  De Luchtbeschermingsdienst, de brandweer, de vereeniging E.H.B.O. zijn op oorlogssterkte opgekomen. Wijk X, van den heer Van der Plas, bereidt zich als eerste voor op de evacuatie. Des avonds te 22.55 vertrekt de eerste trein vanaf het station Baarn naar het vluchtoord Venhuizen.

Op 11 Mei volgen de wijken 2, 11 en 8, op 12 Mei de overige 7 wijken. De laatste trein vertrekt te 16.55. De bevolking van de vluchtoorden ontvangt de ruim 9000 Soesters met groote hartelijkheid. In Soest zelf zijn inmiddels op last der militaire overheid een groot aantal leden der N.S.B. en andere verdachte personen in arrest gesteld en verzameld in het St. Jozefgebouw aan de Steenhoffstraat.
Vandaar worden zij overgebracht naar Amsterdam. Militairen bewaken de wegen met de bajonet op het geweer. Er is een verbod na. 8 uur des avonds buiten te zijn. Er heerscht een zeer zenuwachtige stemming. Aan het Kerkpad wordt de straatverlichting uitgeschoten. In den nacht van Maandag op Dinsdag trekt het leger uit de stellingen. Amersfoort is geheel geëvacueerd, de gasfabriek heeft de vuren gedoofd. Er ontstaat voedselschaarschte. Voor de achtergebleven ambtenaren, L.B.D., brandweer, P.T.T.. enz. wordt centraal gekookt. De radioberichten worden onrustbarend.

Op 14 MEI wordt rond het middaguur te Soest een strooibiljet gevonden, waarin Utrecht tot onmiddellijke overgave wordt gesommeerd, daar de stad anders zal worden gebombardeerd.
Rotterdam heeft dan reeds de vuurdoop ondergaan. Des avonds tegen 7 uur brengt de radio het ontroerend bericht: „Nederland heeft gecapituleerd. De ongelijke strijd is gestaakt om verder bloedvergieten te voorkomen. Maar aan het einde van den oorlog zal Nederland weer als vrije natie opstaan. Leve Hare Majesteit de Koningin."
De bezetting neemt een aanvang.

15 MEI. De eerste geëvacueerden keeren terug op eigen gelegenheid. Soest geeft noodgeld uit in coupure's van f 1.— en f 2.50. De eerste Duitschers op motoren rukken Soest binnen.

16 MEI. De geheele dag trekt troepenmacht van Amsterdam in de richting Amersfoort langs den hoofdweg. Honderden auto's, afweergeschut en motoren. De vijand begint de bezetting van het vliegveld. Vele geëvacueerden keeren terug. Te 12 uur wordt de treinenloop op de lijn Utrecht-Baarn op beperkte wijze hervat.

19 MEL Aan het station Baarn arriveeren den geheelen dag door treinen met geëvacueerden.

22-26 MEI. Er worden beperkingen afgekondigd van den verkoop van kIeeding en brandstoffen. De distributie van schoenen is een feit. Talrijke burgers worden gevorderd voor het verrichten van wachtdiensten voor den L.B.D. in den commandokelder en op den toren. Op initiatief van den burgemeester wordt een plaatselijk comité opgericht voor de hulpverleening aan de door den oorlog getroffen gebieden. Dit comité vangt aan met de inzameling van kleeding, dekking en meubilair, daarbij geholpen door  verkenners, die de goederen met auto's aan de huizen afhalen. De burgemeester benoemt een gemachtigde voor Soesterberg.

JUNI. Een distributieregeling voor benzine wordt ingevoerd. Aanvankelijk geschiedt beoordeeling en toewijzing plaatselijk. Met ingang van 1 Juli wordt dit overgenomen door de Rijksverkeersinspectie.

17 JUNI. De distributie van brood, tarwebloem en zelfrijzend bakmeel.
De leden der N.S.B. beginnen luide lucht te geven aan hun gevoelens van wraak wegens de interneering. De Rijkscommissaris heeft verklaard de politieke ontwikkeling van het Nederlandse volk niet in een bepaalde richting te willen dwingen.

6 en 7 JULI. Groote collecte van het Nationaal Hulpcomité 1940. Opbrengst f. 6000,—.
De bezetter organiseert een uitzending van Nederlandsche kinderen naar de Ostmark.
Tegelijk verbiedt hij het luisteren naar vreemde zenders, teneinde de bevolking te „beschermen" tegen vaIsche berichtgeving.

28 JULI. Aanvang van de distributie van boter en vet. Uitreiking boter- en vetkaarten.

31 JULI. Aan de vurige wensch van velen is voldaan: De Nederlandsche Unie wordt opgericht.

2 AUGUSTUS. Het uitsteken van vlaggen en het dragen van oranjebloemen én witte anjers op de gedenkdagen van het Koninklijk Huis wordt verboden.

5 AUGUSTUS. De Banningstraat, die zich in een opmerkelijke belangstelling mocht verheugen in verband met de enorme uitbreiding van het vliegveld, wordt voor het verkeer afgesloten. Duizenden vierkante meters graszoden zijn gevorderd ten behoeve van de „Fliegerhorst".

15 AUGUSTUS. Er vallen enkele bommen aan de Beukenlaan, waardoor één huis ernstig wordt beschadigd.

31 AUGUSTUS. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Op vele plaatsen ziet men oranje. De bezetter heeft een eigen feestuitgave: Distributie van zeep e.d.

1 SEPTEMBER. De gemeente Amersfoort annexeert 120 H.A. Soester gebied, te weten de Buurtschap Isselt met de historische kapel.

16 SEPTEMBER. Distributie vIeeschwaren.

1 OCTOBER. Alle personen moeten in het bezit zijn van een legitimatiebewijs met foto. Dit wordt in een groot aantal schoollokalen e.d. uitgereikt.
Vóór 11 October moeten alle vereenigingen en stichtingen zonder economisch doel zich melden in Den Haag. Een inlevering van kleedingstukken wordt georganiseerd.
Een ieder, die één oude winterjas o.d. inlevert, ontvangt vergunning den aankoop van een nieuwe.
De eerste bonnen worden aangewezen den aankoop van brandstoffen.

23 OCTOBER. Distributie van kaas.

I NOVEMBER. Invoering van den „sperr"-tijd van 12-4 uur. Oprichting van Winterhulp Nederland.

6 NOVEMBER. Distributie van peulvruchten, bakkerijproducten (bloemkaart) en eieren.

15 NOVEMBER. Er vallen bommen aan den Lange Brinkweg en het Kerkpad. Het perceel Lange Brinkweg 44 krijgt een voltreffer, waardoor 3 personen worden gedood.

16 NOVEMBER. 2 Uur v.m. luchtaanval op Soestduinen. De spoorlijn Amersfoort-Utrecht krijgt een voltreffer. Veel schade aan woningen.

16 NOVEMBER. 20.30 uur. Luchtaanval op Soesterberg. Bommen vallen aan den Schoolweg, waardoor veel schade wordt aangericht. Perceel Postweg 39 krijgt een voltreffer, 1 doode.

23 NOVEMBER. Opening Unie-secretariaat Driehoeksweg.

29 NOVEMBER. Eerste collecte van Winterhulp

DECEMBER. Op Soesterberg wordt ten behoeve van de uitbreiding van het vliegveld een groot aantal woningen afgebroken alsmede Theehuis Soesterdal. In Soest worden vele honderden manschappen van ’n cavalerieregiment bij burgers ingekwartierd. Zij blijven tot Mei 1941 en gaan dan op weg naar het Oostfront.