Canon van Soest

Bij gelegenheid van de viering van 975 jaar Soest in 2004 heeft Hans Kruiswijk een Canon van Soest - Soesterberg samengesteld.
Deze canon, getiteld Soest in jaartallen geeft een mooi tijdsbeeld van de Soester historie.
Deze publicatie is de basis voor onderstaand historisch overzicht met bijzondere gebeurtenissen in de gemeente Soest/Soesterberg.
Zo'n overzicht is natuurlijk nooit compleet en zal dan ook zeker nog worden aangevuld.

In het overzicht wordt onderscheid gemaakt in een periode waarin het Soester landschap werd gevormd en het moment dat de naam Zoys/Zoest/Soest voorkomt in akten en andere geschriften.

	Soester geschiedenis

JAAR	GEBEURTENIS
838	Bezittingen in Hees wisselen van eigenaar
1028/1029	"Geboorte" van Soest Bisschop Ansfridus schenkt 14 hoeven gelegen tussen de villa's Heze en Zoys aan het Benedictijner klooster (Paulus Abdij) in Amersfoort/Leusden
1170	Overstroming van de lage polders rondom Soest (vanuit Zuiderzee)
1239	Praamgracht gegraven
1278	Eerste strijd op de Eng (Oorlog tussen Utrecht en Holland)
1325	Samenvoeging gerichten De Birkt, Hees en Soest
1350	De bouw van de eerste kerk in Soest met als patronen HH Petrus en Paulus (thans Oude Kerk)
1355	Soest plat gebrand door Hollandse troepen (Ook Baarn en Eemnes in brand gestoken door Hollanders). Oprichting van een schutterij door de Soester inwoners (Sint Aechten Schuttersgilde van Soest)
1394	Scheiding tussen het Soester- en het Hezerveen
1399	Het Soesterveen wordt verkaveld ter ontginning Pijnenburgergrift wordt gegraven
1404	Oprichting maatschappij ter exploitatie van het veen
1419	Verhuizing klooster Mariënhof vanuit Amersfoort naar De Birkt; in 1543 door Maarten van Rossum verwoest
1427	Antonie van Gaesbeek, zoon van Jacob van Gaesbeek, Heer van Soest, overlijdt in de Kerkebuurt door manslag. Vader Jacob schenkt als boetedoening de rechten van landerijen aan de Zusters Birgitinessen (klooster Mariënburg) als ook aan het Soester Gilde.
1459	De Zusters Birgitinessen vestigen zich in Soest (klooster Mariënburg in de Kerkebuurt). Deze is in 1543 door Maarten van Rossum zwaar beschadigd en in 1586 definitief afgebroken. Stenen gebruikt voor vestingwerken in Amersfoort.
1472	Het schip van de Oude Kerk (in die tijd HH Petrus en Pauluskerk) wordt verlengd met een priesterkoor
1481	Soest (naast Baarn en Eemnes) wordt gebrandschat door Hollandse troepen als wraak voor acties in de stad Naarden
1506	Eerste kerkklok wordt naast Oude Kerk gegoten (klok wordt nog steeds gebruikt in deze kerk).
1543	De Gelderse krijgsheer Maarten van Rossum plundert de Soester kloosters (Mariënburg en Mariënhof)
1580	Herberg 'In het Wapen van Gaesbeek' heet voortaan 'Herberg de Drie Ringen' (Kerkebuurt) In de kerstnacht gaat de Petrus en Pauluskerk (Oude Kerk) over naar de nieuwe religie (Beeldenstorm) RK-godsdienst wordt in grote delen van Nederland verboden, in de praktijk wordt deze in Soest gedoogd
1586	Alle pastoors, schoolmeesters en kosters, die zich niet aansluiten bij het protestantisme worden uit hun functie ontheven.
1593	Er wordt onderzoek gedaan naar de kwaliteit van het onderwijs in Soest
1600	Ondergang van het dorp Hees door zandverstuivingen
1601	Bij Soesterberg wordt de laatste wolf in het Sticht gevangen
1653	Aanleg Wegh der Weegen van Amersfoort naar Utrecht Aanleg buitenplaatsen Ontstaan buurtschap Den Bergh
1674	Hofstede Soestdijk gekocht door Prins Willem III
1681	Vrouwe Bartolotti laat huis bouwen aan de Kleine Melm
1685	Dominee Herman Appels is de eerste hervormde predikant die in Soest door de kerkenraad wordt benoemd
1703	Voorwaarden voor het afplaggen van De Bunt schriftelijk vastgelegd
1713	Veepest in Soest
1736	Wegen in de Bunt en het Hart zijn onbruikbaar geworden door het afplaggen en uitgraven
1737	Stenen stellingkorenmolen De Windhond vervangt een houten voorganger
1745	Tweede veepestepidemie. Aan veepest gestorven runderen mogen gevild worden voordat ze in stukken gehakt en begraven worden
1787	Aanslag op Paleis Soestdijk. Door patriotten verijdeld onder leiding van Christoffel Pullman.
1810	In Soest kunnen 43% van de inwoners hun eigen naam schrijven
1813	Soest vrij van Franse bezetting
1815	Soest wordt een zelfstandige gemeente, telt 1560 inwoners en 290 huizen (incl. hutten) Paleis Soestdijk wordt geschonken aan Prins van Oranje, Willem, de latere Koning Willem II vanwege zijn heldenoptreden bij de Slag van Waterloo
1816	Gemeentewapen van Soest wordt vastgelegd
1823	Andries de Wilde (1781-1865) koopt het landgoed Pijnenburg
1827	Opening kalkovens bij de Grote Melm
1837	Benoeming Ludovicus Rademaker (1795-1872) als eerste pastoor van de RK-parochie Carolus Borromeus te Soesterberg Naamgeving Soesterberg doet zijn intrede
1845	Eerste steen voor nieuwe openbare dorpsschool aan de Middelwijkstraat (ter vervanging van gebouw aan Eemstraat)
1851	Benoeming Willem Steenhoff (1816-1880) tot pastoor van de HH Petrus en Paulusparochie in Soest
1853	Bouw van een nieuwe Petrus en Pauluskerk aan de rijksstraatweg; architect Theo Molkenboer Aanleg Soesterbergsestraat
1864	Spoorlijn Utrecht - Amersfoort - Zwolle geopend met station Soest (later Soesterberg en daarna Soestduinen)
1867	Landhuis De Paltz gebouwd door Jhr. J.P.L.A. Ram. In 1872 is het landgoed in bezit gekomen van de familie Rutgers van Rozenburg.
1868	Huize Sint Jozef gebouwd door architect A. Bleijs Zusters Onze Lieve Vrouw van Amersfoort vestigen zich in Huize Sint Jozef en verzorgen ouderen en armlastigen en starten een RK-meisjesschool
1870	De openbare straatverlichting in Soest bestaat uit twee kleine olielampen
1871	Bouw van de Bonifaciusschool aan de Steenhoffstraat voor RK-jongens; architect A. Tepe
1872	Soesterbergsestraat door verwaarlozing al weer onbegaanbaar
1885	Soest wordt aangesloten op de waterleiding
1893	Gemeentehuis aan de Steenhoffstraat wordt in gebruik genomen; architect P.J. Houtzagers
1895	Soester paardentram (Baarn - Soest v.v.) van start
1898	Stichtse Lijntje in gebruik Verbinding Den Dolder naar Baarn, met stations Soest en Soestdijk en halteplaatsen De Paltz en Nieuwe Weg. Station Soest aan lijn Utrecht-Amersfoort-Zwolle wordt omgedoopt tot station Soesterberg
1899	Oprichting Muziekvereniging PVO (Patientia Vincit Omnia  - Geduld Overwint Alles)
1905	Restauratie Oude Kerk; in de toren beelden gevonden van voor de Reformatie Coöperatieve Boerenleenbank opgericht
1908	Soest krijgt eerste tien telefoonaansluitingen
1910	Eerste vliegdemonstratie/show op de heide in Soesterberg
1911	Soester straatnamen officieel vastgesteld, oude benamingen verdwijnen Tollen worden opgeheven (Veenhuizertol, bij ingang vanaf Baarn op Vredehofstraat, Birkstraat en Soesterbergsestraat)
1913	Vliegkamp wordt Luchtvaartafdeling van het leger, Soesterberg groeit uit tot "bakermat van de Nederlandse luchtvaart".
1914-1918	Opvang Belgen in Albertsville in Soesterberg en op Kamp van Zeist
1917	Soest huisvest gemobiliseerde militairen (Eerste Wereldoorlog 1914-1918)
1922	Verkaveling Vosseveld/Soest-Zuid, start woningbouw Oprichting Mannenkoor Apollo
1923	Vereniging Zonnegloren koopt villa Tjemara aan Soesterbergsestraat en start sanatorium
1924	Einde van de Soester tram; Joh. van Geerestein gaat verder met busvervoer
1927	Armoede en werkloosheid in Soest; 135 personen willen in aanmerking komen voor gratis vis. Bouw sanatorium Zonnegloren
1929	Soest viert uitgebreid haar 900-jarig bestaan
1930	Sloop Molen De Windhond W.C. Tensen start met busdienst en neemt bedrijf over van Joh van Geerestein
1931	Emmakerk aan de Regentesselaan (toen Nieuwerhoekstraat) wordt in gebruik genomen
1932	Soesterbergsestraat krijgt betonnen platen
1933	Opening Soester Natuurbad; wethouder Peter van den Breemer springt als eerste in het water
1938	Opening Openluchttheater
1939	In Soest-Zuid wordt een nieuwe RK-kerk gebouwd: H. Familiekerk
1941	Het gebied Isselt wordt overgedragen aan Amersfoort. Het "gerecht" was in 1813 toegewezen aan Soest bij de indeling van de gemeentegrenzen.
1942	Duitse bommenwerper stort neer en vernielt woningen Talmalaan
1943	Duitsers roven klokken van Soester kerken (Oude Kerk, Mariakerk, Petrus en Pauluskerk)
1948	Electrificatie Stichtse Lijntje, laatste stoomtrein verdwijnt
1950	Groot bevrijdingsfeest in Soest
1951	Vlegbasis Soesterberg heropend nadat schade aan gebouwen en startbanen is hersteld
1954	Amerikaans Squadron wordt op vliegbasis Soesterberg gestationeerd en blijft er tot 1994 (totaal 40 jaar)
1960	Herinvoering van het Koningsschieten bij het Groot Gaesbeeker Gilde Soest tijdens georganiseerde Gildedag
1963	Station Soest-Zuid krijgt nieuw stationsgebouw en wordt 200 meter verplaatst richting Nieuweweg Start ombouw sanatorium Zonnegloren naar algemeen ziekenhuis
1967	Start woningbouw in Smitsveen
1968/1969	Deel Petrus en Pauluskerk wordt afgebroken en vervangen door nieuwbouw Bouw nieuwe brandweerkazerne aan de Lange Brinkweg
1973	Sloop van Café-Restaurant De Gouden Ploeg
1974	Start woningbouw in Overhees
1978	Sloop Mariakerk-Soestdijk, komt een kleinere kerk voor terug
1979	Soest viert uitgebreid 950-jarig bestaan met onder andere Historische Optocht Eind 1979 stopt busonderneming Tensen, aandelen verkocht aan NS en bussen worden overgedragen aan de VAD
1981	Eerste Sylvestercross op Oudjaarsdag georganiseerd door SO Soest in de Korte Duinen.
1984	Bouw Winkelcentrum Hartje Zuid op plek van het voormalig busstation
1985	Paus Joannes Paulus II stapt tijdens zijn bezoek aan Nederland uit op Station Soestduinen en reist over Vlasakkers naar Amersfoort
1987	Organisatie Landjuweel met 17 dagen sportieve, culturele, muzikale en gilde-activiteiten. Opening door Commissaris van de Koningin, Jhr. P.A.C. Beelaerts van Blokland. Nieuw politiebureau aan de Dalweg wordt in gebruik genomen.
1989	Sloop Oranje Hotel Burgemeester Grothestraat
1990	Sluiting Soester Natuurbad Desmond Tutu (bisschop uit Zuid-Afrika, winnaar Nobelprijs voor vrede) bezoekt Soest Nieuw gemeentehuis aan Raadhuisplein wordt in gebruik genomen
1994	Amerikanen vertrekken uit Soesterberg.
1996	Sluiting ziekenhuis Zonnegloren Start woningbouw in Boerenstreek Sloop verenigingsgebouw Sint Joseph aan de Steenhoffstraat voor bouw appartementengebouw Visserstaete
1998	Sluiting Station Soestduinen
1999	Per 1 januari 1999 is de grens tussen Baarn en Soest opnieuw vastgesteld en daarmee zijn verschillende woningen die eerder onder de gemeente Baarn vielen overgedragen aan de gemeente Soest. De Praamgracht is daarbij als nieuwe grens bepaald.
2004	Soest viert 975-jarig bestaan met diverse activiteiten door het jaar heen
2008	Na bijna een eeuw wordt vliegbasis Soesterberg gesloten, evenals Kamp van Zeist
2010	Masterplan Soesterberg wordt goedgekeurd waarmee ontwikkeling Soesterberg is bepaald na jaren begrenzing vanwege geluidsoverlast
2014	Opening Nationaal Militair Museum door Koning Willem-Alexander
2017	Groot Gaesbeeker Gilde organiseert voor tweede maal een Landjuweel met een veelheid aan activiteiten
2021	Op zondag 3 oktober vindt in de H Familiekerk de laatste viering plaats. Deze katholieke kerk is gesloten en verkocht.
2022	Op 31 december 2022 wordt 40ste editie van de Sylvestercross georganiseerd (Boekje historie)